Cahiliyye çağı Arap şiirinde hikmet
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi
Abstract
İnsan, dil yetisi sayesinde düşünebilen, düşündüğünü uygulayabilen, sorgulayan, araştıran ve elde ettiği sonuçlarla birlikte yaşamı boyunca yaptığı etkinliklerin bir bölümünü çeşitli yollarla gelecek kuşaklara ulaştırabilen bir varlıktır. Bu doktora tez çalışması bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, insanoğlunun yeryüzünde varoluşundan bu yana gerek tarih öncesi gerek tarih çağları boyunca sürekli bir çaba içinde olduğu ve bu çabalarının bir bölümünü, sözlü ya da yazılı olarak bir biçimde gelecek kuşaklara aktarmaya çalıştığı, Arap Yarımadası ile onu çevreleyen coğrafyalarda birçok uygarlığın yaşamış olduğu, bu uygarlıkların çoğunun dilleri arasında akrabalıkların bulunduğu, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde ve güneyinde milattan önceki yüzyıllarda Arap kökenli birçok devlet kurulmasına rağmen Arapların M.S. 500 yılından İslamiyet'in doğuşuna kadar geçen yaklaşık yüz elli yıllık dönemi içerisinde göçebe (bedevî) ve yerleşik (ḥażarî) olarak yaşamlarını siyasi bir birlikten yoksun bir biçimde kabileler halinde sürdürdükleri ve Cahiliyye adı verilen bu döneme ilişkin nazım ve nesir ürünlerinin rivayet yoluyla aktarılarak hicri ikinci yüzyılda yazıya geçirildiği yönündeki hususlar ele alınmıştır. Birinci bölümde, "hikmet" sözcüğünün anlamıyla ilgili olarak klasik Arapça sözlüklerde kapsamlı bir araştırma yapılmış ve elde edilen bilgiler ışığında sözcüğün kazandığı anlam çerçevesi bütün yönleriyle ortaya koyulmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde, Cahiliyye çağı ile Cahiliyye ve İslam çağlarının her ikisinde de yaşamış Arap şairlerin şiirlerinde dağınık bir durumda bulunan hikmet içerikli beyitler belirlenerek konu içeriklerine göre sınıflandırılmış ve Türkçeye çevrilerinin yanı sıra içerik analizleri yapılmıştır. Üçüncü bölümde, söz konusu beyitler dil ve üslup yönlerinden incelenerek beyitlerde bulunan eş dizimler, deyimler, atasözleri, künyeler, arkaik sözcükler, yeminler, dualar ve beddualar, emir kipleri, mecazlar, teşbihler, kinayeler, istiareler ve tıbaklar belirlenmiş ve bunlara ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Human is a being that can think, implement what he/she thinks, question, research, and convey a portion of the activities he/she has done throughout his/her life to future generations through various ways thanks to his/her language ability. This doctoral dissertation consists of an introduction and three following chapters. Humankind has always strived to preserve its knowledge and culture, both in prehistory and in historical times. Many civilizations have lived in the Arabian Peninsula and its surrounding regions. There are kinships between languages of most of these civilizations. Although many states of Arab origin were established in the north and south of the Arabian Peninsula in the centuries before Christ, Arabs as nomads (beduins) and settled (ḥażarî) people lived in tribes during the approximately 150 years from 500 after Christ to the rise of Islam. This period, known as the Jahiliyyah, was characterized by a lack of political unity and a strong oral tradition. In the introduction part, the aspects related to the period called Jahiliyyah and the poetic and prose works of that period, were discussed, highlighting that they were transmitted through narration and later documented in the second century of the Hijri calendar. In the first chapter, a comprehensive research was conducted on the meaning of the word "wisdom" in classical Arabic dictionaries and the meaning framework of the word was attempted to be revealed in all its aspects in the light of the information obtained. In the second chapter, the couplets containing wisdom scattered in the poems of Arab poets who lived in the Jahiliyyah period and in both the Jahiliyyah and Islamic periods, were identified and classified according to their subject contents and content analyzes were made in addition to their translations into Turkish. In the third chapter, these couplets were examined in terms of language and style and collocations, idioms, proverbs, tags, archaic words, oaths, prayers and curses, imperative modes, metaphors, similes, allusions, tropes and antonyms words were determined, and explanations were made regarding them.
Description
Keywords
Cahiliyye çağı, Arap şiiri, hikmet, atasözü, dil ve üslup.