Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sistemi:
- Üniversitemiz Akademik ve Kültürel Mirasını toplama, saklama ve geniş kitlere duyurmak amacını taşır
- Üniversitemiz akademik çıktılarını uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar
- Etkisini artırmak için telif haklarına uygun şekilde Açık Erişime sunar
Ayrıca Üniversitemiz Önlisans, Lisans ve Yüksek Lisans ders notlarına Açık Ders Malzemeleri sistemi üzerinden erişebilirsiniz.
Akademik Arşiv Sistemi farklı bölümlerden oluşur:
- Dergiler = Bu kategoride Ünivrsitemizde yayınlanan dergilere ulaşabilirsiniz
- Kitaplar= Üniversitemizde yayınlanan kitapları bu kategoride bulabilirsiniz.
- Gazeteler= Geçmişten günümüze bazı gazetelerin, bazı sayıları sizi tarihte bir yolculuğa çıkarıcak.
- Tezler= Yüksek Lisans, Doktora ve Uzmanlık Tezleri bu kategori altında yer almaktadır.
Recent Submissions
Antifouling thin film synthesis for urinary catheters and investigation of their bacterial interactions
(Ankara Üniversitesi, 2023) Tüfekçi, Mustafa
İmplante edilebilir tıbbi cihazların yaygın kullanımlarına paralel olarak ortaya çıkan komplikasyon türlerinden birisi olan, sağlık hizmetleri sırasında meydana gelen enfeksiyonlar önemli bir mali yük getirmekle birlikte ölümlerin en önemli nedenlerinden birisidir. Hastane kaynaklı enfeksiyonların, büyük bir çoğunluğu implante edilebilir tıbbi cihazlarla ilişkilidir. Üriner kateterler en çok kullanılan invaziv tıbbi cihazlar olup kateter yüzeylerinin mikrobiyal kolonizasyonu, hayati bir problemdir. Üriner kateterde bakteriyel kolonizasyon, idrar yolu enfeksiyonuna (İYE) neden olmakla birlikte kristalin biyofilm oluşumu sonucunda enkraste olan kateterlerin çıkarılması, büyük cerrahi müdahaleler gerektirmektedir. Bu nedenlerle kateter yüzeyinde bakteri kolonizasyonunu engelleyip biyofilm oluşumunun inhibisyonu için biyouyumlu ve düşük maliyetli yeni teknolojilerin geliştirilebilmesi amacıyla yıllardır süregelen çalışmalar devam etmektedir. Ancak yapılan çalışmalar bu soruna net bir çözüm sunamamıştır. Tez çalışması kapsamında, üriner sistemde biyofilm oluşturabilen E. coli bakterisi ve kristalin taşların oluşumundan sorumlu olan P. mirabilis bakterileri üzerinde antifouling yüzey özelliklerine sahip ince film sentezine odaklanılmıştır. Polietilen glikol (PEG), glisedil metakrilat (GMA) ve sitrik asit (CA) monomerleri kullanılarak, kopolimer ince filmler sentezlendi. Bu kapsamda, literatürde yer alan çalışmalarda antifouling ve antimikrobiyal özellikleri bulunan PEG, GMA ve CA monomerleri eş zamanlı reaktöre verilerek, ince film üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada, üriner kateter yüzeyinde ince filmleri sentezlemek için Plazma Destekli Kimyasal Buhar Biriktirme (PDKBB) tekniği kullanılmıştır. Sonuçlar, 30 güne kadar yürütülen çalışmalarda, PEG-GMA-CA kaplı üriner kateterlerin E. coli ve P. mirabilis bakterilerine karşı hem antifouling hem de antimikrobiyal etkisinin varlığını gözler önüne sermektedir.
Infections occurring during healthcare, one of the types of complications that occur in parallel with widespread use of implantable medical devices, are one of the most important causes of death, along with a financial burden. Majority of hospital-associated infections are associated with implantable medical devices. Urinary catheters are the most widely used invasive medical devices. Colonization of these catheters is a vital problem. Bacterial colonization in the urinary catheter and removal of the catheters as a result of crystalline biofilm formation require major surgical interventions. For these reasons, ongoing studies have been going on for years to develop new biocompatible and low-cost technologies to prevent bacterial colonization on catheter surface. However, studies have not been able to provide a clear solution. Within the scope of the thesis, was focused on the synthesis of thin films have antifouling and antimicrobial surface properties on E. coli bacteria, which can form biofilms in the urinary system, and P. mirabilis bacteria, which are responsible for formation of crystalline stones. Copolymer thin films were synthesized using polyethylene glycol (PEG), glycidyl methacrylate (GMA) and citric acid (CA) monomers. To harness the PEG, GMA, and CA antifouling and antimicrobial properties, they were simultaneously fed to the reactor to produce copolymer thin films in a single step. Plasma-Enhanced Chemical Vapor Deposition (PECVD) technique used to synthesize thin films on surfaces. Results demonstrate the presence of antifouling and antimicrobial effects of PEG-GMA-CA coated catheters against E. coli and P. mirabilis bacteria in studies conducted for up to 30 days.
Buğday yetiştiriciliğinde alternatif taban ve üst gübrelerin geliştirilmesi
(Ankara Üniversitesi, 2023) Kardeş, Tuğçe Ayşe
Bu çalışmada üre ile zenginleştirilmiş nano-hidroksiapatit (Ü-nHAP), biyokömür kaplı diamonyum fosfat (BK-DAP) ve biyokömür kaplı üre gübresinin (BK-üre) etkinliği geleneksel DAP ve üre gübreleri ile karşılaştırılarak alternatif taban ve üst gübrelerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Nano-hidroksiapatit (nHAP), Ü-nHAP ve biyokömürün karakterizasyonu SEM ve XRD ile belirlenmiştir. İlk denemede DAP gübresine alternatif olarak tabandan Ü-nHAP uygulanırken, üst gübrelemede üre veya BK-üre kullanılmıştır. İkinci denemede tabandan BK-DAP, üst gübrelemede üre veya BK-üre uygulanmıştır. Denemelerde DAP gübresi referans olarak 8 kg P2O5 da-1 olacak şekilde, Ü-nHAP ve BK-DAP gübreleri ise referans uygulamaya eşit ve azalan miktarlarda (8, 6 ve 4 kg P2O5 da-1) uygulanmıştır. Üst gübrelemede parsellere 15 kg üre da-1 ve 15 kg BK-üre da-1 verilmiştir. Birinci denemede, Ü-nHAP uygulamaları ile her iki yılda da referanstan daha düşük verim değerleri elde edilmiş olup, ilk yılda en düşük Ü-nHAP (4 kg P2O5 da-1) uygulamaları ile referansa yakın verim değerleri belirlenmiştir. İkinci denemede, özellikle ilk yılda, en düşük gübre dozu bile verim bakımından referansa yakın sonuçlar sağlamıştır. Her iki denemede de, Ü-nHAP ve BK-DAP gübrelerinin referans uygulamaya göre azaltılmış dozlarında dahi, tane protein içeriğinde önemli bir azalma görülmemiştir. İlk denemede, uygulanan daha düşük dozlara rağmen bitki N konsantrasyonu referansla karşılaştırıldığında daha yüksek olmuştur. İkinci denemede ise azaltılan gübre uygulamalarına rağmen bitki N konsantrasyonunda azalma meydana gelmemiştir. Benzer şekilde, uygulanan doz 4 kg P2O5 da-1 seviyesine kadar azaltıldığında bile her iki denemede de bitkinin P konsantrasyonunun azalmadığı belirlenmiştir. Bitki Fe konsantrasyonu bakımından iki denemede de uygulamaların referans ile aynı sınıfta yer aldığı, Zn konsantrasyonu bakımından denemeler ve yıllar arasında değişkenlik olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, tükenmekte olan P kaynaklarına alternatif olabilecek bu gübrelerin etkinliğinin farklı toprak özellikleri ve iklim koşullarında farklı bitkilerde test edilmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir.
This study aimed to develop alternative basal and top dressing fertilizers by comparing the efficiency of urea-enriched nano-hydroxyapatite (U-nHAP), biochar-coated diammonium phosphate (BK-DAP) and biochar-coated urea fertilizer (BK-urea) with conventional DAP and urea fertilizers. Characterization of nano-hydroxyapatite (nHAP), U-nHAP and biochar was determined by SEM and XRD. In the first experiment, U-nHAP was applied from the base as an alternative to DAP. Urea or BK-urea was used for top dressing. In the second experiment, BK-DAP was applied at the base and urea or BK-urea was applied as top dressing. In the experiments, DAP was applied at 8 kg P2O5 da-1 as a reference, U-nHAP and BK-DAP fertilizers were applied at amounts equal to or lower than the reference treatment (8, 6 and 4 kg P2O5 da-1). For top dressing, 15 kg urea da-1 or 15 kg BK-urea da-1 were applied to the plots. In the first experiment, grain yields were lower than the reference in both years with U-nHAP treatments. In the first year, the lowest U-nHAP applications (4 kg P2O5 da-1) provided closer grain yields to the reference. In the second experiment, particularly in the first year, even the lowest fertilizer dose of BK-DAP provided close results to the reference with regard to grain yield. In both experiments, there was no significant decrease in grain protein content even at reduced doses of U-nHAP and BK-DAP fertilizers compared to the reference. In the first experiment, plant N concentration was higher compared to the reference, despite lower fertilizer doses. In the second experiment, there was no decrease in plant N concentration despite reduced fertilizer treatments. Similarly, plant P concentration did not decrease in both trials even when the applied dose was reduced to 4 kg P2O5 da-1. In both experiments, it was determined that the treatments were in the same group with the reference in terms of plant Fe concentration, while there was variabilities between experiments and years in terms of Zn concentration. In conclusion, it is thought that it is necessary to test the effectiveness of these fertilizers, which may be an alternative to depleting P sources, in different plants under different soil properties and climatic conditions.
Yumurta ve mikrobiyal lizozimin İzmir tulum peyniri nitelikleri üzerine etkisi
(Ankara Üniversitesi, 2023) Şahin, Handan Erkan
Bu araştırmada, yumurta ve mikrobiyal lizozim olmak üzere iki farklı enzim preparatının İzmir Tulum peynirinin fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri üzerine olan etkisi araştırılmıştır. İlk aşamada, lizozim enzim preparatlarının sütteki katım oranları belirlenmiş (yumurta lizozimi 40 ppm; mikrobiyal lizozim 10 ppm) ve ikinci aşamada bu oranlar kullanılarak peynir üretimi yapılmıştır. Çiğ süt ve pastörize süt kontrol grupları da dahil olmak üzere 6 çeşit Tulum peyniri üretilmiştir. Depolamanın çeşitli günlerinde (1., 30., 60., 90. ve 120. gün) fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizler yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre her iki enzim preparatı peynirlerin pH değerini etkilememiştir, ancak mikrobiyal lizozim katkılı peynirlerde titrasyon asitliği miktarı düşük çıkmıştır. Yumurta lizozimi ve mikrobiyal lizozim kullanılan peynirlerde kurumadde oranı düşük yağ oranı ise yüksek çıkmıştır. Lizozim enzim katkılı peynirlerde suda çözünen azot miktarı diğer peynirlere göre daha yüksektir. Serbest yağ asitleri arasında palmitik asit ve stearik asit miktarı lizozim preparatlarından etkilenmezken, sütün pastörize edilip edilmemesinden etkilenmiştir. Serbest yağ asitleri depolama süresince artma gösterirken depolamanın son gününde azalmıştır. Peynir örneklerinde 30 uçucu bileşen belirlenmiştir ve lizozim enzim preparatlarının yağ asidi oluşumunu etkilemediği ancak bütirik asit metil esteri oluşumunu arttırdığı, oktanoik asit metil esteri oluşumunu azalttığı saptanmıştır. Mikrobiyolojik açıdan laktik asit bakterilerini etkilemeyen lizozim enzimleri, maya ve küf oluşumunu önlemiş ve koliform bakteri içeriğini azaltmıştır. Sporlu bakteriye rastlanmamıştır. Sonuçta, farklı lizozim enzim preparatlarının peynir üretiminde fiziksel ve kimyasal özellikleri çok fazla etkilemediği ancak mikrobiyolojik açıdan önemli farklılıklara yol açtığı belirlenmiştir. Lizozim enzimleri doğal kaynaklı antimikrobiyal maddeler olarak peynir üretiminde kullanılabilir. Bu çalışmada, tavuk yumurtasından elde edilen lizozimin yanı sıra mikrobiyal lizozimin de peynir üretiminde kullanılabilirliği değerlendirilmiştir.
In this study, the effect of two different enzyme preparations, egg and microbial lysozyme on the physical, chemical and microbiological properties of Izmir Tulum cheese was investigated. In the first stage, lysozyme enzyme preparations were added to milk at specified rates (40 ppm for egg lysozyme; 10 ppm for microbial lysozyme) and in the second stage, cheese production was carried out using these rates. Six types of Tulum cheese were produced including raw milk and pasteurized milk control groups. Physical, chemical and microbiological analyses were conducted on various storage days (1st, 30th, 60th, 90th and 120th days). According to the research findings, both enzyme preparations did not affect the pH value of the cheeses. However, microbial lysozyme-added cheeses had lower levels of titratable acidity. In cheeses using egg lysozyme and microbial lysozyme, the dry matter contents were lower while the fat ratios were higher. The amount of soluble nitrogen in lysozyme-added cheeses was higher than in other cheeses. Among the free fatty acids, the amounts of palmitic acid and stearic acid were not affected by the lysozyme preparations or pasteurization of milk While free fatty acids increased during storage, they decreased on the last day of storage. A total of 30 volatile components were identified in cheese samples and lysozyme enzyme preparations did not affect the formation of fatty acids but increased the formation of butanoic acid methyl ester and reduced the formation of octanoic acid methyl ester. Microbiologically, lysozyme enzymes did not affect lactic acid bacteria but showed antifungal properties against yeast and mold formation and reduced coliform bacteria content. No spore-forming bacteria were detected. In conclusion, different lysozyme enzyme preparations had limited effects on the physical and chemical properties of cheese production but led to significant microbiological differences. Lysozyme enzymes can be used as natural antimicrobial agents in cheese production. This study evaluated the usability of both egg white-derived lysozyme and microbial lysozyme in cheese production.
Büyük veri analizinde etkin istatistiksel yöntemler
(Ankara Üniversitesi, 2023) Gören, Serdar Cihat
Bu tez çalışmasında, büyük veri kullanarak hedonik regresyon modeli ile bir ürünün fiyatını etkileyen faktörleri tespit edip her bir özelliğin fiyata olan katkısını ölçmek amaçlanmıştır. Büyük veri kaynağından elde edilen dizüstü bilgisayar ürün grubuna ait fiyat ve özellik bilgilerinden yararlanarak yapılan analizler çerçevesinde En Küçük Kareler (EKK) ve robust (Huber M ve MM tahmin edici) tahmin yöntemleri karşılaştırılmış ve en etkin tahmin edici ön plana çıkarılmıştır. Verilerde gözlenebilecek aykırı değerlerin etkisini en aza indiren robust yöntemler kullanılarak verilerdeki aykırı değerlerin analiz sonucunu en az şekilde etkilemesi hedeflenmiştir. Çalışmada kullanılan veri seti çerçevesinde; dizüstü bilgisayarın fiyatını ve özelliklerinin fiyata olan katkısını en etkin şekilde tahmin eden modelin Tam Logaritmik robust hedonik regresyon modeli olduğu gözlenmiştir.
This thesis aims to use big data in order to determine the features affecting the price of a product with the hedonic regression model and to estimate the contribution of each feature to the price by using robust regression estimation methods. For the analysis, the price and features of the laptop product groups were obtained from the big data source by using the web scraping method. Four different alternatives of the hedonic regression model are used to determine the features affecting the price of the laptops. The contribution of each feature to the laptop price is estimated by using the robust estimation methods (M and MM) and the Ordinary Least Squares (OLS) estimation method, and the resulting estimates are compared for both methods. By using robust methods that minimize the effect of outliers that can be observed in the data, it is aimed that the outliers in the data will have the least effect on the analysis result. In the framework of the data set used in the study, it is observed that the effective model is the Logarithmic Robust Hedonic Regression Model.
Kentsel dönüşüm projeleri uygulama alanlarında tesis yönetimi gereksinimi: Kuzey Ankara girişi ve dikmen vadisi kentsel dönüşüm projeleri örneği çerçevesinde yönetim modelinin değerlendirilmesi
(Ankara Üniversitesi, 2023) Keskin, Esra
Türkiye'de 1950 sonrası dönemde kırsal yerleşimlerden kentlere göçün başlaması ile birlikte kentlerde konut ihtiyacı artmış ve yetersiz konut arzı nedeniyle yasadışı yerleşimler gelişmiştir. Gecekondu olarak adlandırılan yasadışı (kaçak) yapılara ilave olarak mevcut konut stokunun yaklaşık %40'ı riskli yapılardan oluşmaktadır. Gecekondu alanları ve riskli yapıların dönüşümü için üç farklı kanun ile farklı kamu kurumları görevli ve yetkili kılınmış, ancak ilgili düzenlemelerde bina yaşam döngüsü yaklaşımı ile dönüşüm alanlarında yapılı çevre üretimi ve yönetimi dikkate alınamamıştır. Kentsel dönüşüm projeleri uygulama alanlarında inşaat sonrası dönemde yapılı çevre yönetim modelinin geliştirilmesinin hukuki ve sosyal yönlerden değerlendirilmesi ile büyük ölçekli iki proje (Kuzey Ankara Girişi ve Dikmen Vadisi Kentsel Dönüşüm Projeleri) alanında yapı ve tesislerin malik, kullanıcı, yönetici ve diğer paydaşların görüşlerine dayalı olarak durum analizi yapılmış ve geliştirme olanakları tartışılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre konut ve diğer yapıların yönetiminde profesyonel yönetim düzeninin kurulamadığı, birçok konutun maliklerce seçilen kurullarca yönetildiği ve mevcut yönetim yapısının hem yaşam kalitesi, hem de gayrimenkul değerini olumsuz etkilediği gözlenmiştir. Toplu yapılar ve karma proje alanları yönetiminin 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu hükümleri uyarınca başarılı olarak sürdürülmesinin mümkün olamayacağı ve özellikle kat maliklerinin ortak alanlara ilişkin hak ve yükümlülükleri, korumaya ilişkin görev ve yükümlülükleri, ortak giderlerin tespiti ve katılım oranlarının belirlenmesi, karar nisapları, ortak alanların kiralanması, dava ehliyeti ve husumet, mali kayıtlar ve denetim, işletme projesi yapılması, aidatların ödenmesi ve yönetim planı gibi konularda uyuşmazlıklara sık rastlandığı tespit edilmiştir. Saha çalışması sonuçlarına göre malik ve kiracılar tarafından "bina/site yönetiminin etkinliği" Kuzey Ankara Projesi alanında %48,6 ve Dikmen'de %39,4 oranı ile zayıf olarak değerlendirilmiş, bütün yapıların yönetim işlerinin profesyonel tesis yönetimi şirketlerine bırakılması gerektiği görüşüne katılım ise Kuzey Ankara'da %43,6 ve Dikmen'de %67,5 olarak saptanmıştır. Dönüşüm ve yenileme alanlarında sosyal, ekonomik, fiziksel ve çevresel gelişmenin entegre kentsel tesis yönetimi anlayışı veya yapılı çevre yönetimi yaklaşımıyla ele alınması gerektiği ve bunun için hem mevcut yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi, hem de konut ve diğer yapı projelerinin geliştirilmesi, inşaat ve işletme dönemlerinde tesis ve gayrimenkul yönetimi danışmanlığı ve yönetim hizmetleri alınmasının zorunlu olduğu vurgulanmalıdır. Özellikle belirli büyüklüğün üzerindeki konut projelerinde profesyonel tesis yönetimi modelinin geliştirilmesi ve yöneticilerin nitelikleri, görev ve yetkileri ile sorumluluklarına ilişkin mevzuatta düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
With the beginning of migration from rural to urban areas in Turkey in the post-1950 period, the need for housing in cities increased and illegal settlements developed due to insufficient housing supply. In addition to the illegal structures called slums, about 40% of the existing housing stock consists of risky structures. Different public institutions have been assigned and authorized by three different laws for the transformation of slum areas and risky buildings, but building life cycle, transformation areas and built environment production and management have not been considered in relevant regulations. With the aim of evaluating the legal and social aspects of developing a built environment management model in the post-construction period in the implementation areas of urban regeneration projects, a situation analysis was conducted based on the opinions of the owners, users, managers and other stakeholders of the buildings and facilities in two large-scale projects (Kuzey Ankara Girişi and Dikmen Vadisi Urban Regeneration Projects) and development trends were discussed. According to the results of the research, it has been observed that a professional management system has not been established in the management of housing and other structures, that many housing units are managed by boards elected by the owners, and that the current management structure negatively affects both the quality of life and the value of real estate. It has been determined that it is not possible to maintain the management of collective buildings and mixed project areas successfully in accordance with the provisions of the Condominium Law No. 634 and that disputes are frequently encountered, especially on issues such as the rights and obligations of the condominium owners regarding common areas, duties and obligations regarding protection, determination of common expenses and determination of participation rates, decision quorums, renting of common areas, capacity to sue and hostility, financial records and audit, making an operating project, payment of dues and management plan. In addition, the "effectiveness of building/site management" was evaluated as weak by 48.6% in the Kuzey Ankara Project area and 39.4% in Dikmen, and the participation in the opinion that the management of all buildings should be left to professional facility management companies was 43.6% in Kuzey Ankara and 67.5% in Dikmen. It should be emphasized that social, economic, physical and environmental development in transformation and renewal areas should be handled with an integrated urban facility management approach or built environment management approach, and for this purpose, it is imperative to review the existing legal regulations and to obtain facility and real estate management consultancy and management services during the development, project development, construction and operation periods of housing and other building projects. There is a need to develop a professional facility management model, especially in housing projects above a certain size, and to regulate the qualifications, duties, authorities and responsibilities of managers.