Browsing by Author "Dereko, Ayhan"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    Merleau-Ponty’de kartezyen özne eleştirisi ve tensel özne
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011) Dereko, Ayhan; Turan, Ertuğrul Rufayi
    ÖZET Bu tezde, modern düşüncenin geneline sinmiş olan düalist karakterin belirgin kılınması amaçlandı. Bunun için, çağdaş zihin felsefesinde zihin kavramı ve insan zihinselliği üzerine olan düşüncenin, zihin-beden sorununun yörüngesinden kendini kurtaramamasından hareket edildi. Zihin-beden sorununun temel kaynağı olan Kartezyen felsefenin genel bir eleştirisi yapıldı. Bu amaç doğrultusunda Kartezyen felsefe sonrası, modern dönemde ortaya çıkan, medeniyet kurucu entelektüel bir aktör olarak Kartezyen özne kavramsallaştırmasına gidildi. Bir yandan bu öznenin genel karakteri betimlendi, diğer yandan bunun karşısında Merleau-Ponty'nin beden-özne felsefesinin gündeme getirdiği yeni bir özne kavrayışının temel çizgileri üzerinde duruldu. Bu çalışmada, Merleau-Ponty'nin eserlerinde ortaya koyduğu düşünme biçiminin ve özgün fikirlerin modern medeniyete has dünya görüşüne hakiki bir seçenek oluşturabilme kabiliyeti incelendi. Merleau-Ponty'nin görüşlerinden kalkarak zihin felsefesinin temel problemlerine getirilecek çözüm önerilerinin neler olabileceği ve çağdaş düşüncenin düalist karakterinden sıyrılmasının nasıl mümkün olabileceği hakkında bazı sonuçlara varılmaya çalışıldı. Kuruluşundan beri, insan zihinselliği üzerine bilimsel bir inceleme alanı durumundaki psikolojinin ve son altmış senedir bu misyonu psikolojiden devralmış bulunan bilişsel bilimdeki mekanistik eğilim vurgulanmaya çalışıldı. Zihin felsefesi için önemli bir ilgi ve etkilenme alanı durumundaki bilişsel bilimin Merleau-Ponty'nin beden-özne felsefesinde dikkate alması gereken hususlar, bu bilimin ulaştığı genel sonuçları derinden ilgilendiren yönlerin bulunduğu belirtildi. Bütün bu değerlendirmeler ve Merleau-Ponty'nin sunduğu alternatif düşünceler ışığında, zihin felsefesinin temel kavram ve kategorilerinin insan zihinselliğinin hakiki doğasına uygun düşmeyen yanlış yönlendirici bir mahiyette oldukları sonucuna varıldı. Fenomenolojik geleneğin ve onun devamı olan çağdaş varoluşçu felsefeye özgü düşünme biçiminin, modern düşünceye asıl rengini veren temel bileşen durumundaki nesnelci-atomcu anlayış karşısında hakiki bir seçenek sunabileceğine dair öneri, bu çalışmanın temel tezi olarak saptanabilir.SUMMARY The purpose in this dissertation is to make evident the dualistic character that penetrated into the whole of modern thought. For this, started from the thought‟s inability of seting itself free from the mind-body problem in contemporary philosophy of mind. A general criticism has performed on Cartesian philosophy which is the main source of the mind-body problem. For this purpose, presented the concept of Cartesian subject, appearing as an intellectual founder of civilization in successive period of Cartesian philosophy in modern epoch. On the one hand the general character of this subject is described, on the other hand focused on the basic lines of a new understanding of subject which is elucidated and revived in Merleau-Ponty's body-subject philosophy. Merleau-Ponty's way of thinking and original ideas presented in his works, are examined in this study with regard to their ability to be an alternative to the world view peculiar to modern civilization. Some inferences made of on how it can be possible to slip off the dualistic character of contemporary thought and which possible solutions might be brought from Merleau-Ponty's views to the basic problems of philosophy of mind. The mechanistic trend is emphasized, first in psychology wich was an examination of human mentality since its establishment, and in cognitive science which took over this mission from psychology in the last sixty years. Cognitive science is an important area of interest and influence for philosophy of mind, and there are issues and aspects in the body-subject philosophy of Merleau-Ponty that cognitive science must take into account, and that deeply concern this science. In the light of all of these assessments and of alternative ideas offered by Merleau-Ponty, concluded that, basic concepts and categories of philosophy of mind are misleading and are not appropriate for the true nature of human mentality. That, the phenomenological tradition and its sequel, a way of thinking which is specific to contemporary existential philosophy, can be a genuine alternative against objectivistic-atomistic approach of modern thought, can be determined as the basic thesis of this study.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Nietzsche’de tragedya sanatı
    (2007) Dereko, Ayhan
    Bu makalede Nietzsche’nin Tragedyanın Doğuşu adlı eserinde tragedya sanatının ele alınışı değerlendirildi. Bu bağlamda Nietzsche’nin estetik ve sanat felsefesine ilişkin görüşleri ortaya konuldu. Nietzsche bu eserinde tragedyanın nasıl doğduğunu, onun Antik Yunan kültüründeki rolünü ve neden bu kadar etkili olabildiğini inceler. Nietzsche’nin kültür, tanrı ve doğa hakkındaki fikrlerinin ilk çekirdeğini bulduğumuz bu eser, kültür ve medeniyetin bu dünyadaki varlığının başlıca sorumlusu kabul ettiği insan eylemine, kuvvetli bir karşı çıkış ile sonuçlanmaktadır. In this article I examine the treatment of the art tragedy in Nietzsce’s work named The Birth of Tragedy. In this context Nietzsche’s views on aesthetics and philosophy of art are demonstrated. In this work Nietzsche investigates how the art tragedy arised, its role in Ancient Greek culture, and why it could be so much influential. This work, in which we find the first seeds of Nietzsce’s thoughts about culture, god, and nature, results in a strong opposition against human action which he recognizes as the main responsible for the presence of culture and civilization in this world.