Browsing by Author "KUTLU, M. Muhtar (Tez Danışmanı)"
Now showing 1 - 3 of 3
Results Per Page
Sort Options
Item Bellekteki izleriyle el sanatlarının dönüşümü “Kastamonu Evrenye bıçağı”(Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkbilim Anabilim Dalı) KUTLU, M. Muhtar (Tez Danışmanı); KİPAY, Ebru (Yazar)Bu çalışmada, Kastamonu el sanatları geleneğinin eşsiz bir örneği olanEvrenye bıçağı merkeze alınmıştır. Çalışmada sadece el sanatı ürünü olarak Evrenye bıçağı değil, aynı zamanda bu ürünün icracıları ve onları ürünle ilişkileri de önemsenmiştir.Çalışmanın birinci bölümünde araştırmanın konusu, amacı, önemi,araştırmanın yöntemi ve çalışmada kullanılan bu yönteme ait teknikler açıklanmıştır.İkinci bölümde, çalışmanın kavramsal ve kuramsal çerçevesi çizilmeye veçalışmada kullanılan terimlerin ve tercih edilen akademik perspektifin açıklanmasına çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise bıçak ve ustaların hayatları ile ilgili geçmişi, şimdiyi vegeleceği bir arada görmemizi sağlayan alan araştırması kısmına yer verilmiştir. Bubölümde, araştırma alanının tarihçesi, Kastamonu, İnebolu İlçesi, Dibek KöyüBıçakçılar Mahallesi’nin sosyal ve fiziki koşulları ve Evrenye bıçağının yapımaşamaları, yapım teknikleri ve onu farklı kılan detaylar irdelenmiş, bölüm sonunda daEvrenye bıçağının icracısı olan ustalar ve onların gözüyle bıçak anlatılmıştır.Sonuç ve değerlendirme bölümünde ise bıçağın hikâyesi ve anlamının anayurdu olan ustaların belleğinde ve anlam dünyalarındaki yeri ile alıcısının gözünde neifade ettiği odağa alınmıştır.AbstractHe present study is centered upon Evrenye Knife, a unique example of thehandcraft tradition in Kastamonu. The study deals not only with Evrenye Knife as anartifact, but also the creators and their relationship with the artifact.The first chapter of the study introduces the subject, purpose, significance ofthe study along with the method of the study and the techniques applied in relation tothis method.In the second chapter, it was sought to outline the conceptual and theoreticalframework of the study and the academic perspective that was followed.The third chapter presents the fieldwork enabling us to see the past, presentand future facts on the knife and the daily routines of the creators. This chapter alsoincludes a brief history of the field of study, social and physical environment inKastamonu, İnebolu County, Dibek Village and Bıçakçılar District providing detailson stages of production, techniques applied and the distinctive qualities of the knife.Finally, the chapter tells the story of the creators and, in their own words, the knife.The conclusion chapter ventures to sum up the history of Evrenye knife and itsplace in the recollections of the creators -which has always been the first home to itsvarious meanings- and in their inner world of meaning, and what it signifies in theeyes of its buyer.Item NARLI (ERDEK/BALIKESİR) KÖYÜ’NDE BALIKÇILAR -KÜLTÜR VE ÇEVRE İLİŞKİSİ AÇISINDAN ETNOGRAFİK BİR ANALİZ-(ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ HALKBİLİM (ETNOLOJİ) ANABİLİM DALI) KILINÇ, Seda (Yazar); KUTLU, M. Muhtar (Tez Danışmanı)Bu araştırmada, Narlı (Erdek/Balıkesir) Köyü'nde yaşayan balıkçıların, kültür ve çevre ilişkisi açısından etnografik analizi yapılmıştır; 'kültürel ekoloji' kapsamında, balıkçıların yaşadığı çevreye kültürel mekanizmalar aracılığı ile ne şekilde uyarlandığı araştırılmıştır. Balıkçıların ekolojik çevreye uyarlanma süreci; çevrenin doğası içinde ve toplumun sosyo-kültürel yapısı, gereksinimleri ile ilişkili bir çerçevede değerlendirilmiştir. Geçim kaynağı olarak balıkçılığın yöre insanlarının yaşamındaki yeri, deniz-merkezli ortaya çıkan bir ekosistem içinde yaşamalarının kültürel örüntülerine etkileri ve çevreyi algılamaları da incelenmiştir. Araştırma, Mayıs 2003-Kasım 2004 tarihleri arasında periyodik olmamakla birlikte, belirli aylarda ve mevsimlerde, alanda uzun süre kalınarak yürütülmüştür. Veriler gırgır balıkçılığı yapan üç, küçük çapta balıkçılık yapan on bir aile ile yapılan gözlem ve görüşmelerle elde edilmiştir. Araştırma grubu olan balıkçıların bir arada bulundukları (balık avına gidiş ve dönüş saatlerinde iskele, kahvehane gibi) mekan ve zamanlar belirlenerek, sohbet ortamı içerisinde, 'serbest görüşme' yapılarak çalışma yürütülmüştür. Balıkçıların aile yapılarını analiz etmek amacı ile de, evlerine gidilerek, gözlem ve görüşmeler yapılmıştır. Bunun yanı sıra, günlük yaşamlarında ve özel günlerinde (düğün, sünnet, mevlit törenleri ve kadın günleri gibi) bulunularak da, veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler, istatistiksel veri ve anket tekniği uygulanmadan, objektif değerlendirme çerçevesinde analiz edilmiştir. Araştırma grubuna, çalışmanın amaçları doğrultusunda, yarı yapılandırılmış sorular yöneltilmiştir. Yapılan görüşmelerden elde edilen veriler yazılı olarak kaydedilmiş ve araştırma grubunun, çeşitli etkinlikler sırasında, fotoğrafları çekilmiştir. Bulgular; balıkçılığın kompleks ve yıpratıcı bir iş olduğunu, deneyim, teknik bilgi ve sistematik bir yöntem anlayışı gerektirdiğini göstermiştir. Deniz-merkezli bir ekosistemde yaşayan balıkçıların, çevresel uyarlanmalarının, çevrenin doğası içinde ve toplumun yapısına, gereksinimlerine, teknolojisine orantılı bir biçimde olduğu da araştırmanın bulguları arasındadır. Bunun yanı sıra, balıkçıların aileleri ile ilişkilerinin de son derece sıcak ve içten olduğu saptanmış, yaşamı her yönü ile değerlendirmeye çalıştıkları gözlenmiştir. Balıkçıların GPS, radar gibi gelişmiş teknolojik aletlerin yanında, doğal işaretlerden yararlanarak da, avlarını buldukları araştırmanın bir başka bulgusudur. Gırgır teknelerinde, modern navigasyon aletleri bulunmaktadır, bu nedenle, balıkçılar doğanın işaretlerinden daha az yararlanmaktadırlar. Küçük çapta teknelerde ise; bu kadar gelişmiş bir donanım olmadığı için, balıkçılar doğanın kendine özgü dilini daha çok yorumlamaktadırlar. Balıkçıların, balık avından olumlu sonuç alabilmek için, bazı ritüeller yaptıkları belirlenmiştir. Çalışmanın bir başka bulgusu; yörede 1960'lı yıllarda başlayan turizm etkinliklerinin, ekonomik boyutun yanı sıra toplumsal ve kültürel boyutlar açısından da, balıkçıların yaşamını etkilediğidir. Alanda elde edilen bulgular, 'Kültürel Ekoloji' yaklaşımının temel özelliklerinden hareket ile tartışılmıştır.Item SÖZLÜ GELENEKTEN MODERN MASALA:ÇOCUK EDEBİYATINDA MASAL ÜZERİNE HALKBİLİMSEL BİR İNCELEME(ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ HALKBİLİM ANABİLİM DALI) CAN EMMEZ, Berivan (Yazar); KUTLU, M. Muhtar (Tez Danışmanı)Dünyada ve ülkemizde çesitli arastırmalara konu olan masal; yer, zaman ve kahramanları belirsiz olan, olaganüstü özellikler tasıyan, inandırıcılık iddiası olmayıp inandırabilen; ahlaka dayalı, yararlı, egitici olarak düsünülen, kaynakları çok eskilere dayanan, söylendigi zaman ve kültürden izler tasıyan sözlü anlatım türüdür. Farklı birçok anlatma türüyle yakın iliskisi olan masalın kaynakları ve sınıflandırılması konusu ile ilgili farklı görüsler ortaya konulmustur. Halk anlatılarının basta gelen türlerinden biri olan masalın serüveni, yazının olmadıgı çok eski zamanlara kadar götürülse de, masal arastırmalarımızın tarihi yirminci yüzyılın baslarına kadar indirilebilmektedir. Yazının olmadıgı toplumlarda göçebe toplumun üyeleri olan çocuklar, masalları en çok zevk alarak dinleyenlerdendir. Sonraları, kitaplar basılmaya baslandıgında çocuklar da yetiskinler için yazılmıs kitapları okurlar, çünkü çocuklar için özel bir edebiyat bilinci henüz gelismemistir. Çocukluk kavramının din ve felsefenin ilgi alanına girmesi ile ilk çocuk kitapları basılır. Günümüzde, birçok yazar çocuklar için kitaplar yazmakta, çocuk edebiyatı akademik arastırmaların konusu olmaktadır. Masalları çocuk edebiyatı gelenegi içinde görmek, daha zengin bir çocuk edebiyatından söz etmeyi mümkün kılmaktadır. Akal’ın yazdıgı Peri Masalları serisi de barındırdıkları unsurlar baglamında halk masalları geleneginden izler tasıyan masallardır. Bireysel edebiyat sekillendikten sonra zaman ve sartlara göre bu edebiyat üzerinde etkisini gösteren halk masallarının 130 yapısal kökleri günümüz çocuk masallarında da varlıgını sürdürmektedir. Propp’un metoduyla bu yapısal kökler açıkça ortaya konulabilir. Çagdas masalda süreklilik arz eden unsurlar, kahramanın kimliginden ve yasam tarzından bagımsız olarak, kisilerin yaptıkları fonksiyonlara göre olusur ve bu fonksiyonlar masalın ana yapısını meydana getiren bölümleri olusturur; olaganüstü konulu modern masallarda da halk masallarındaki fonksiyonlar vardır, modern masallardaki fonksiyonlar geleneksel masaldakilere benzer bir sıralanıs gösterir.