Browsing by Author "Karakulak, Mesut"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    N. S. Vsevolojski’nin İstanbul Seyahati (1836)
    (2019) Karakulak, Mesut; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Bu çalışma sıradan, dikkat çekici herhangi bir edebi kabiliyeti bulunmayan bir Rus olan Nikolay Sergeyeviç Vsevolojski’nin 1836 yılındaki İstanbul seyahatini ve gözlemlerini konu almaktadır. Geniş bir okur kitlesine hitap edecek üslup ve entelektüel birike sahip olmayan seyyahın anlatısının genelinde kendinden önce gelen seyyahların önyargılı gözlem ve yorumlarını tekrarla iktifa etmiştir. Seyyahın en öne çıkan niteliği önemli sayılabilecek bir askeri kariyere sahip olmasıdır. Bu sayede Osmanlı askeri modernleşmesinin en hızlı dönemlerinden birini uzmanlıkla değerlendirebilmiştir. Eserini kayda değer kılan başlıca nitelik de Osmanlı askeri modernleşmesi bilhassa denizcilik alanındaki reform teşebbüsleri üzerine ifade ettiği birinci elden gözlem ve yorumlardır. Genel çerçevede düşünüldüğünde İstanbul’a beş kez gelmiş seyyahın İstanbul hakkında tuttuğu notlar bir bölgede değersiz olan bilginin, değerli kabul edildiği başka bir bölgeye taşınması tanımı altında değerlendirilebilir.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Rus Vapur ve Ticaret Kumpanyası (ROPİT)ve Osmanlı-Rus Ticari İlişkileri (1856-1914)
    (Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017) Karakulak, Mesut; Gündoğdu, Abdullah; Tarih
    3 Ağustos 1856 yılında kurulan ve Çarlık Rusya'sının yıkılışına kadar faaliyet yürüten Rus Vapur ve Ticaret Kumpanyası, ilk ülke dışı seferini Odesa-İstanbul hattında 1857 yılı Mayısında gerçekleştirmiştir. Kısa sürede Osmanlı sularında işleyen yabancı vapur kumpanyaları arasında kendine önemli bir yer edinmiştir. Kuruluşunun ilk yıllarında Karadeniz'in her iki kıyısında ve Akdeniz'in kayda değer bütün limanlarında faaliyet gösteren kumpanya, belirli bir olgunluk seviyesine ulaştıktan sonra Hind Okyanusu'ndan Pasifik'e kadar uzanan seferler yapmıştır. Devlet organizasyonu olarak hayata geçen ancak tedricen özel teşebbüs halini alan şirket, Rusya'nın dünya denizlerinde sancaktarı olmuştur. Kumpanyanın Osmanlı sularındaki faaliyeti emtia ve yolcu taşımanın ötesinde bir amaca da hizmet etmiştir. Rusya'nın dini ve siyasi hedeflerinin uygulayıcılığını üstlenmenin yanı sıra özellikle XX. yüzyılın başlarında Osmanlı coğrafyasına ulaştırdığı neşriyat ve fikir adamları vasıtasıyla Türk Dünyası'nda belirli bir yakınlaşmaya da vesile olmuştur. Yapılan çalışmada, Rus Vapur ve Ticaret Kumpanyası'nın Karadeniz ve Akdeniz'deki faaliyeti, Osmanlı Devleti'ndeki organizasyonu, Rus sınai kapitalizminin gelişimine etkileri ve Rus ekonomisinin dünya kapitalizmine eklemlenme süreci, kumpanyanın şirket raporları, Fransız belgeleri, İngiliz konsolosluk raporları, nihayetinde Osmanlı arşiv belgeleri esas alınarak aydınlatılmaya çalışılmıştır.