Acil servise gelen hastaların başvuru şikâyetlerinde, kullandıkları ilaca bağlı oluşan yan etkilerin, tüm başvurulara oranını ortaya koyan prospektif bir çalışma
No Thumbnail Available
Date
2016
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Amaç: Türkiye'de advers ilaç reaksiyonu nedeni ile acil servis başvuru sıklığını araştırmış fazla sayıda çalışma bulunmamaktadır. Çalışmamızda akılcı ilaç kullanımı konusunda yol gösterici bir veri olarak Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Acil Servisine AİR nedeni ile başvuruların sıklığını araştırdık. Yöntem: Prospektif, tanımlayıcı özellikteki gözlemsel araştırmamıza Haziran 2016- Ağustos 2016 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Acil Servisi'ne çalışmayı yürüten hekimin çalıştığı vardiya içerisinde başvuran 18 ve üzeri yaştaki dahil edilme kriterlerini karşılayan tüm hastalar alındı. Hastaların yaş, cinsiyet, başvuru nedenleri, özgeçmişleri ve aldıkları kesin tanı ve kullandıkları ilaçlar ve bitkisel ürünler kaydedildi. AİR nedensellik sınıflandırılması WHO-UMC nedensellik kategorisine göre 'etkisizlik, bilinmiyor, olasılık dışı, olasılık dahilinde, yüksek olasılık dahilinde, kesin' şeklinde sınıflandırıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan toplam 1608 hastada; ilaç kullanımı olanlar 556 (%34,6), ilaç kullanımı olmayanlar 1052 (%65,4) hastaydı. İlaç kullananlardan AİR olan 279 (%17.3), AİR olmayan 279 (%82.7) hasta tespit edildi. AİR olanların yaş ortalaması 56.2, AİR olmayanların 63.9 tespit edildi. AİR olan ve AİR olmayan hastalarda cinsiyet açısından fark tespit edilmedi (p=0.579). AİR saptanan hastaların %37'si 65 yaş ve üzerindeydi. AİR olan hastalarda en çok gastrointestinal, dermatolojik ve nörolojik bulgular tespit edildi. En sık görülen AİR'ları sırasıyla kaşıntı, karın ağrısı, anjioödem, ritim bozukluğu ve bilinç bulanıklığı olarak saptandı. ATC sınıflamasına göre en sık AİR etkeni ilaçları C grubu ilaçların oluşturduğu gözlendi (%29). 2. sırada A grubu (17), 3. Sırada B grubu ilaçlar (%14) saptandı. AİR olan hastalarda birden fazla ilaç kullanımının olduğu hastalar AİR nedeni ile gelen hastaların dörtte üçünü oluşturmaktaydı. Sonuç: Uluslararası literatürlerle uyumlu olarak Türkiye erişkin hasta popülasyonunun bir göstergesi olan Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Acil servisine başvuran hastaların %17,3'ünde ilaca bağlı advers etki saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: ilaç, yan etki, acil servis
Description
Keywords
Acil servis, başvuru şikâyetlerin