Hangi Garp? Adımlar Dergisinde Otarşi, Hümanizm ve Irkçılık Tartışmaları (Mayıs 1943 – Nisan 1944)
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Abstract
Bu makale, erken Cumhuriyet dönemindeki Batılılaşma tartışmalarını, Behice Boran’ın öncülüğünde
bir grup sol görüşlü entelektüel tarafından çıkarılan Adımlar dergisindeki hümanizm, otarşi ve ırkçılık
eleştirileri özelinde incelemektedir. Türkçe literatürde sol akımlar üzerine yapılan araştırmalarda Adımlar
dergisi genellikle ya gözden kaçmış ya da dolaylı olarak ve sınırlı bir şekilde ele alınmıştır. Bu makale, sosyopolitik gelişmelerin ve ideolojik çatışmanın etkisiyle dönemin entelektüelleri arasında önemli tartışmalara yol
açan belirli temalara yoğunlaşarak Adımlar dergisinin Batı tasavvurunu ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.
Adımlar dergisi makale, sanat-edebiyat eleştirisi, roman-hikâye-şiir ve güncel yazı-eleştiri gibi türlerde ve köy,
otarşi, ırkçılık, hümanizm, iktisat, toplum-kültür, eğitim, şehircilik gibi konularda toplam 105 yazı
yayınlamıştır. Bu çalışmada yapılan tasnif sonucunda hümanizm, otarşi ve ırkçılık, dergide Batılılaşma
tartışmasının yürütüldüğü üç ana tema olarak belirlenmiş ve bu üç temayla ilişkili toplam on sekiz yazı nitel
içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Dergi, anti-faşist, halkçı ve realist bir yaklaşım benimseyen, ilerleme
fikrine bağlı, tarihsel materyalist yöntem uygulayan bir grup entelektüelin 1940’lı yıllardaki buluşma noktası
olmuştur. II. Dünya Savaşı’nın ve Milli Şef iktidarının etkisi altında dönemin sosyo-politik, sosyo-ekonomik
ve sosyo-kültürel problemlerini tartışan Adımlar, “Hangi Garp?” sorusuna ilerici, halkçı, özgür ve müreffeh
olan yanıtını vermektedir.
Description
Keywords
Adımlar, Erken cumhuriyet dönemi, Ankara solu, Batılılaşma, Faşizm