Öğretmen görüşlerine göre neoliberal bireyciliğin öğrencilere yansıması
No Thumbnail Available
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara : Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Abstract
Liberalizmin bireycilik anlayışında dışsal engellere karşı özgür, çıkarlarını birincil amaç olarak
gören bireyin varlığı önemsenir. Birey, devlet ve topluma karşı savunulur. Neoliberalizmin
bireycilik anlayışında ise özgürlük teması ve serbest piyasaya dayalı toplumsallık kilit rol
oynar. Bireylerden çıkarlarını önemsemesi, rekabetçi olması, girişimci bir anlayışa sahip olması
ve ilişkilerini de rekabet ve çıkar temelinde kurması beklenir. Maddi ve nicel olarak ölçülebilen
mutluluğa önem verilir. Neoliberal bireycilik esasına dayalı toplumda her birey başarı ve
başarısızlığının sorumluluğunu kendisi taşır. Bu çalışmada neoliberal bireycilik ve bu
bireyciliğin bileşenlerini oluşturan kavramlar ile neoliberal bireycilikle çelişen kavramların
öğrencilerin bireysel tercih ve toplumsal ilişkilerindeki tutum, davranış ve düşüncelerini nasıl
ve ne düzeyde etkilediği ile bu etkilerin kaynakları incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma
yöntemlerinden Temel Yorumlayıcı Desen kullanılmıştır. 2015-2016 öğretim yılında Eskişehir
il merkezindeki lise ve ortaokullarda görev yapan gönüllü 10 öğretmen çalışma grubunu
oluşturmuştur. Yarı yapılandırılmış sorularla yapılan görüşmelerde öğretmenlerin öğrencilerle
ilgili gözlemlerini içeren nitel veriler toplanmıştır. Veriler endüktif içerik analizi tekniğiyle
çözümlenmiştir. Ulaşılan sonuca göre öğrencilerin toplulukçu tutum ve davranışlara sahip
olmakla birlikte bu tutum ve davranışlarında azalma olduğu görülmektedir. Aynı zamanda
öğrencilerin neoliberal bireyci tutum, düşünce ve anlayışlara sahip oldukları ile bu tutumların
zaman içerisinde güçlendiği belirlenmiştir. Öğrencilerin neoliberal bireyci tutum ve
davranışlarının oluşmasında aile, sosyal çevre, medya, internet ile okul içinde var olan resmî
ve resmî olmayan etkileşimler etkili olmaktadır.
Anahtar sözcükler: Neoliberal bireycilik, eğitim, öğrenci, okul