Bir Dispositif Formu Olarak Borçlandırma: Dövüş Kulübü, Mr. Robot ve Squid Game’i Distopya Olarak Okumak
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Abstract
Michel Foucault’nun 1970’lerin ortasında önerdiği, ancak, tam olarak geliştirmediği dispositif
kavramı, son yıllarda siyaset felsefesinin önemli tartışma ve uygulama konularından birine dönüşmüştür.
Dolayısıyla, içeriği ve sınırları tam olarak çizilmemiş olan dispositif hem farklı yorumlamaların konusunu
oluşturmakta hem de önemli bir analiz aracı olma potansiyeli taşımaktadır. Bu çalışma, dispositif kavramını
farklı düşünürlerin perspektiflerinden ele alarak tartışmakta ve analitik bir çerçeve sunmaktadır. Sonrasında,
borçlandırmayı neo-liberal kapitalist düzenin bir dispositifi olarak önermektedir. Çalışma, borçlandırma
dispositifinin iktidar ve bilgi ilişkilerindeki rolünü ve işlevini göstermek amacıyla son dönemde oldukça ilgi
çeken Dövüş Kulübü (1996/ 1999), Mr. Robot (2015-2019) ve Squid Game (2021) adlı kültürel eserleri birer
distopik tür olarak önermekte ve analiz etmektedir. Çalışma, analize tâbi üç eserin de 1990’lardan itibaren
gelişen neo-liberal kapitalist düzenin yarattığı siyasal, kültürel ve ekonomik ilişkilere dair önemli perspektifler
sunduğunu ve bunların sorunsallaştırılması için önemli araçlar sağladığını savunmaktadır. Farklı zamanlarda
geçmelerine rağmen, bu üç yapım, anti-kapitalist birer eleştiri sunarak neo-liberal düzende, hegemonik kültür
ve normlar üzerinden bireylerin nasıl özneleştirildiklerini göstermektedir. Bu bağlamda, çalışma, siyaset
felsefesi literatürüne ve aynı zamanda Foucault’cu çalışmalara bir katkı sunmaktadır.
Description
Keywords
Dispositif, Distopya, Dövüş Kulübü, Mr. Robot, Squid Game