Amerikan Dış Politikasının Daimî Açmazı “Dost Despotlar”: Mısır Örneği ve “Beterin Beteri Korkusu”
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Abstract
Tarih boyunca ABD dış politikasının temel belirleyicisi, liberal değerlere bağlılık ve güvenlik
çıkarlarının gereklilikleri arasındaki gerginlikten kaynaklanan içsel ikilem olagelmiştir. Zaman zaman örtüşse
de genelde çelişen bu iki unsur, ülkenin uluslararası seviyedeki tercihlerinin temelinde yer alırken, zor seçimleri
ve tartışmalı hamleleri de beraberinde getirmektedir. Bu ikilemden beslenen sorunların başında gelen dost
despotlar açmazının kökenleri ve günümüzdeki yansımaları, bu makalenin odağını oluşturmaktadır. ABD’nin,
dış politika stratejisini ekseriyetle şeytanileştirilen bir “öteki”ye karşıtlık üzerinden oluşturulması yönündeki
daimî eğilimi ve buna bağlı olarak doğan “beterin beteri korkusu”ndan kaynaklanan bu açmaz, özellikle Soğuk
Savaş döneminde oldukça belirginleşmiştir. Süreç izleme tekniğine yaslanan bu çalışma, dost despotlar
ikileminin evrimini inceleyerek bugüne yansımalarını Mısır örneği üzerinden analiz etmektedir. Arap Baharı
sonrasında ABD-Mısır ilişkilerinde gözlemlenen değişimler, açmazın kökeninde radikal bir dönüşüm
yaratmaktan çok uzaktır. ABD’nin siyasal kültüründen, dış politikadaki yaygın eğilimlerinden ve tarih
içerisinde şekillenen davranış modelinden beslendiği kadar uluslararası dinamiklerin etkisine de açık olan dost
despotlar sorunu, günümüzde, özellikle Orta Doğu ile ilişkili meselelerde merkezi konumunu korumaktadır.
Söz konusu açmaz, zaman, mekân ve ortaya çıktığı dönemin dinamiklerinden bağımsız biçimde daimî bir dış
politika sorunsalı haline gelmiştir. Bu haliyle dost despotlar, ABD dış politikasının tarihsel bir gerçeğidir ve
herhangi bir dönem, bölge veya yönetimle sınırlı değildir.
Description
Keywords
Amerikan dış politikası, Arap Baharı, Dost despotlar, Mısır, Orta Doğu