Dönüşüm projelerinin kente etkilerinin değerlendirilmesi: Trabzon İli Örneği
No Thumbnail Available
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara : Ankara Üniversitesi : Fen Bilimleri Enstitüsü : Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Anabilim Dalı
Abstract
Kent yerleşimleri sürekli değişim halinde olup, bu yönüyle kentler, sürekli evrimleşen canlı organizmalara benzetilebilirler. Ancak hızlı nüfus artışı, göç, doğal afetler ve plansız yapılaşma gibi nedenler kentlere dışardan müdahaleyi gerektirmektedir. Son yıllarda dünyada ve Türkiye’de teori, mevzuat ve uygulamada kentsel dönüşüm çalışmaları ilk sıralarda gelmektedir. Bu bağlamda kentsel dönüşüm çalışmaları; öncelikle yaşanabilir kent oluşturma ihtiyacı, çağdaş şehircilik ve planlama ilkeleri doğrultusunda kentlerin yeniden yapılanması için başvurulan bir yöntem olarak görülmektedir. Türkiye’de ise afet riskli alanları ile bilim ve fen kurallarına uygun olmayan yapı alanları ve özellikle gecekondulaşma ve plansız yapılaşmış yerleşimlerin hızla dönüştürülmesi ve bu yolla olası afet risklerinin etkilerinin azaltılması ve kentsel kesimde yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkı yapılması hedeflenmektedir. Belirtilen yaklaşımla Türkiye’nin hemen hemen her il ve hatta ilçesinde kentsel dönüşüm projelerinin geliştirilmesi ve uygulanması gündeme gelmiştir. Her bir kentsel dönüşüm çalışmasının da ölçeğine kente küçük veya büyük, olumlu veya olumsuz etkisinin olabileceği beklenen bir sonuç olarak görülmektedir. Bu çerçevede son yıllarda kentsel dönüşümlerin yoğun olarak uygulandığı şehirlerden biri de Trabzon ili olmuştur. Bu çalışmada ilde yürütülen önemli kentsel dönüşüm projelerinin kente olası etkileri ve uygulama sonuçlarının genel analizi yapılmış, uygulama sorunları tespit edilmiş ve olası çözüm önerileri ortaya konulmuştur.
Kent yerleşimlerine yapılan müdahalelerden biri olan kentsel dönüşüm çalışmalarının birçok ekonomik, mekânsal ve sosyal sonuçları olmaktadır. Çalışma kapsamında Trabzon ilindeki Zağnos Vadisi, Tabakhane, Ortahisar, Narlıbahçe, Ayasofya ve Çömlekçi Kentsel Dönüşüm Projeleri uygulama sonuçları ve muhtemel etkileri ele alınmış ve başlıca uygulama sorunlarının analizi yapılmıştır. İncelenen Zağnos Vadisi Projesi (28 hektar), Tabakhane Projesi (17,2 hektar), Ortahisar Projesi (19 hektar), Narlıbahçe Projesi (22 hektar), Ayasofya Projesi (2,13 hektar), Çömlekçi Projesi 1. ve 2. Etap (2,26 Hektar) olmak üzere toplam proje alanı 90,59 hektarlık alanı kapsamakta ve bu alan da kentin yüzölçümü içinde nispeten yüksek düzeyde pay almaktadır. Çalışma bulgulara göre ilde yapılan dönüşüm projelerinin, kent kimliği için önemli olan mekânsal bileşenleri ortaya çıkardığı ve kent için dönüşüm projelerinin devam etmesinin gerekli olduğu ortaya çıkmıştır. Belediyelerde kentsel dönüşüm projelerinin geliştirilmesi ve uygulanması süreçlerinde gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının istihdam edilmesinin proje uygulama sonuçlarının başarısı üzerinde önemli etkisinin olabileceği vurgulanmalıdır.
Description
Keywords
Kentleşme, kentsel çöküntü alanları, kentsel dönüşüm projeleri, belediyelerin kentsel dönüşüm uygulamaları, Trabzon Büyükşehir Belediyesi