Cilt:60 Sayı:01 (2020)

Permanent URI for this collection

https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/77197

Browse

Browsing Cilt:60 Sayı:01 (2020) by Author "Antropoloji"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    Adölesanlarda boy ve ağırlık ölçümleri ile özbildirimlerin karşılaştırılması
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 2020) Önal, Sibel; Antropoloji; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Boy ve ağırlığa ilişkin veriler; yüz yüze görüşme, postayla yoluyla, internet üzerinden yapılan anketle veya telefonla sorgulama gibi farklı biçimlerde elde edilebilmektedir. Ancak bahsi geçen bu değişkenler bireylerin beden algılarından büyük oranda etkilenebilmektedir. Ülkemizde adölesanlar üzerinde özbildirime dayalı boy ve ağırlık ölçülerinin doğruluğunu ve geçerliliğini konu alan çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Araştırmanın amacı, adölesanlarda özbildirime dayalı boy ve ağırlık ölçülerinin güvenirliliğinin tespitidir. Araştırma, Ankara'da farklı sosyo-demografik yapıya sahip liselerde öğrenim gören 14-17 yaş arası 356 öğrenci (133 erkek ve 233 kız) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Boy ve ağırlık değerleri her bir bireye anket yoluyla sorularak özbildirimleri kaydedilmiş, ardından fiziki olarak antropometrik tekniklerle ölçülmüş ve aradaki farklılık istatistikî olarak analiz edilmiştir. Ortalama boy uzunluğunun erkeklerde 0,22 cm ve kızlarda 0,91 cm fazla, vücut ağırlığının ise erkeklerde 0,20 kg fazla ve kızlarda 0,80 kg düşük olarak bildirildiği saptanmıştır. Kızlar erkeklere nazaran ağırlıklarını daha düşük ve boy uzunluklarını daha yüksek bildirme eğilimindedirler. Araştırma örnekleminde yer alan bir grup lise öğrencisi çalışma tarihinden birkaç hafta önce beden eğitimi ve spor dersi kapsamında fiziki testlere tabi tutulmuşlardır, bu durum söz konusu öğrencilerin özbildirim verilerinin yüksek oranda doğruluk oranı ile sonuçlanmıştır. Ders müfredatı kapsamında düzenli fiziki ölçümlerin yapılması adölesanlarda vücut boyutlarına dair farkındalık yaratmaktadır. Adölesan dönemde vücut boyutları büyük değişim göstermektedir, bu açıdan beden eğitimi ve spor dersleri hem beden algısında rol oynamakta hem de vücut ağırlığı ile boy uzunluğunun doğru olarak bilinmesinde önem taşımaktadır. Çalışma sonuçlarına göre, ülkemizde özbildirim yönteminden kaçınılması ya da gerekli düzeltme tekniklerinin mutlaka uygulanması gerektiği kanısındayız.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Üç farklı görüntüleme tekniğinden alınan tibia ölçümlerinin güvenilirliğinin değerlendirilmesi
    (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 2020) Gülhan, Öznur; Antropoloji; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
    Antropolojik araştırmalarda özellikle de adli antropoloji çalışmalarında kullanılan bir yöntemin hata oranlarının verilmesi yapılan çalışmanın uygulanabilir olması için oldukça önemlidir. Günümüzde özellikle teknolojik gelişmelerle birlikte çok sayıda yeni yöntem geliştirilmekte ve literatüre eklenmektedir. Non-invaziv olması ve verilerin kalıcılığı gibi sebeplerden son yıllarda özellikle medikal görüntüleme teknikleri antropolojik araştırma süreçlerinde sıklıkla yararlanılan teknolojilerden biri olmaktadır. Bu sebeple bu tekniklerin kullanılmasıyla oluşturulan yeni yöntemlerin uygulanabilirliğini analiz etmek önemlidir. Ayrıca, Daubert standartları ile birlikte mahkemede kullanılan bilimsel çalışmalar için kabul edilirlik kriterlerinin oluşturulmasından bu yana adli antropologlar tarafından kullanılan yöntemler ciddi bir inceleme altına girmiştir. Bu sebeple, antropolojik araştırmalarda kullanılan biyolojik profillerin oluşturulmasında sıklıkla tercih edilen metrik ölçümlerin tekrarlanabilir ve güvenilir olmasını sağlamak önemlidir. Bu çalışmanın amacı; biyolojik profil veya popülasyon spesifik formüller oluşturmak için kullanılan metrik ölçümlerde aynı bilgisayar yazılımı içerisinde farklı görüntüleme tekniklerinden alınan tibia ölçümleri arasındaki gözlemci içi güvenilirliği analiz etmektir. Bu sebeple, bilgisayarlı tomografi görüntülerinden elde edilen 15 adet sanal tibia görüntüsü çalışmanın verisini oluşturmaktadır. OsiriX programı kullanılarak işlenen tibia görüntülerinden alınan beş adet metrik ölçüm SPSS 24.0 ve Excel yazılım paketleri kullanılarak analiz edilmiştir. Üç farklı görüntüleme tekniğinden alınan beş ölçüm ANOVA analizi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Gözlemci içi güvenilirlik analizi için sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) kullanılmış ve gözlemci hatası TEM, rTEM ve R hesaplanarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak tibiadan alınan metrik ölçümlerde üç farklı görüntüleme tekniği kıyaslandığında MDEB ölçümü dışında diğer dört ölçüm arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Bununla birlikte yalnızca hacimsel görüntülemeden alınan beş ölçümün hepsi için gözlemci içi güvenilirlik 0.998-0.948 (yüksek güvenilirlik) arasında değişmekte ve bu durum özellikle adli antropoloji çalışmaları için önerilen değer aralıklarını karşılamaktadır. Bu sebeple, üç görüntüleme tekniği arasında hacimsel görüntülemeden alınan ölçümlerin gözlemci içi güvenilirliği en yüksek olduğu için ileride yapılacak çalışmalarda hacimsel görüntüleme modunun tercih edilmesinin daha güvenilir sonuçlar vereceği düşünülmektedir.