Nehcu'l Belâğa'nın kaynakları, inşa süreci ve Şiilik üzerindeki tesiri
No Thumbnail Available
Files
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara : Ankara Üniversitesi : Sosyal Bilimler Enstitüsü : Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı : İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dal
Abstract
Nehcu'l Belâğa kitabı, Hz. Ali'ye atfedilen hutbeleri, mektupları ve hikmetli sözleri içeren bir kitaptır. Özellikle günümüzde Şii düşünceyi etkileyen önemli eserlerden biri olan bu kitap hicri beşinci asrın başında yazılmıştır. Kitabın yazarının kim olduğu ile ilgili ilk şüphe, kitap yazıldıktan yaklaşık üç asır sonra İbn Hallikan tarafından ortaya atılmıştır. Bizim yapmış olduğumuz bu çalışmada kitabın Seyyid Radî'ye ait olduğu ağırlık kazanmıştır. Kitap ile ilgili en çok itirazlara mazhar olan mesele, kitapta yer alan hilafet konusu ve ilk üç halife hakkındaki görüşlerdir. Yaptığımız araştırmalar neticesinde Nehcu'l Belâğa'ya benzer kitapların hicri ilk asırda yazılmaya başladığı, Seyyid Radî'den sonra da devam ettiği, bu eserler ile Nehcu'l Belâğa arasında, eseri eleştirebilecek çok fazla bilgi farklılığı olmadığı kanaatine ulaşmış bulunmaktayız. Yazarın bu eserde faydalandığı kaynaklar tam ve net olarak beyan edilmemiş ama daha sonraları yapılan çalışmalar ile bu noksan giderilmeye çalışılmıştır. Nehcu'l Belâğa'nın, edebi açıdan Hz. Ali'nin güzel sözlerini ve edebi yönünü ortaya çıkarmak için yazılan bir eser olduğu beyan edilse de aslında bu eserin siyasi ve itikadi ağırlıklı bir kitap olduğu ve bu yönünün edebi yönünü bastırdığı anlaşılmaktadır. Kitap üzerinden nüsha yazımı ile çoğaltılması asırlarca devam etmiş, tercümeleri yapılmış, halk arasında yayılmasına büyük önem verilmiş ve birçok dile tercümesi yapılmıştır. Kitabın İslam dünyasında ki kabuliyetine baktığımız zaman İsna Aşeri Şiilerin dışında diğer mezheplerin bu esere çok fazla teveccüh etmedikleri anlaşılmaktadır. Ama günümüzde özellikle İsmaili Şiiler bu eser üzerine yoğun çalışmalar yapmaktadır. İsna Aşeri Şiiler ise Safeviler dönemine kadar, her ne kadar bu eserin sıhhatinde şüphe etmeseler dahi kaynak olarak göstermekten çekindikleri anlaşılmaktadır. Yazıldığı tarih itibari ile Şii ekolün şekillenmiş olmasına rağmen bu inancın sağlamlaşması konusunda tesirleri olmuş ve günümüzde kaynak eserlerden biri sayılmıştır.
Nahj al-Balagha, which is one of the most important books of Shi'ism, is compiled in the first years of the fifth century. Three centuries later, the first doubt about the originality of this book appeared. Researches confirm the authenticity of its author. The tradition of gathering Imam Ali's sermons did not start by Sayyid Radi who has compiled Nahj al-Balagha. Most of the contentions about the originality of these books have arisen from its content on the succession of the Prophet Muhammad and the first three Caliphs. These contentions have lessened the pertinence of Nahj al-Balagha in the non-Shiite intellectual circles throughout the history. The most valid critique of the book is its compiler's decision to omit the references of traditions (hadiths) attributed to Imam Ali in Nahj al-Balagha. Although the goal of Sayyid Razi was not providing a Book of Tradition and for that reason, he has not quoted the references, this can be considered as a disadvantage in his work. However, this book has been vehemently welcomed by Shiites and they have prepared books which entail the references of traditions of Nahj al-Balagha narrated in the previous works. These books have been called "books of references" (in Arabic Masadir and Musnad) There are also some commentaries written on Nahj al-Balagha. However, a kind of negligence in considering the book as a referenceable source of hadith is discernible among Shiite scholars until recently. Although Nahj al-Balagh has not contributed to the constitution of Shiism in its formative years, it is currently considered as one the main books of Shiism.
Description
Keywords
Nehcu'l Belâğa, Şia, Hadis, Shiite Tradition, Hadith