Osmanlı Dönemi Arşiv Belgelerinin Alevilik Araştırmaları Bakımından Önemi
No Thumbnail Available
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Osmanlı dönemi arşiv malzemesinin, bilhassa Safeviye tarikatının
Safevi Devleti’ne dönüştüğü süreçle (XV.-XVI. asırlar) ilgili kısmı, o
devirdeki ifadesiyle Kızılbaşlığın günümüz ifadesiyle Aleviliğin ortaya
çıkışı ve gelişmesinin anlaşılabilmesi bakımından büyük katkı sağlayacağı
düşünülmektedir. Bu çalışmada, daha önce mühimme defterleri üzerinde
gerçekleştirdiğimiz tahliller örnekleminde tasnifi yapılan bazı arşiv
malzemesi gruplandırılarak belirli başlıklar altında konumuz itibariyle
değerlendirilmiştir. Bu kapsamda tahrir, muhasebe, avarız ve nüfus
defterleri; vakıflar ve vakfiyeler; fetvalar; ahkâm ve mühimme defterleri
ve nihayet devlet arşivleri internet sitesinde yapılan tarama sonucu farklı
tasniflerde bulunan konumuzla ilgili belgeler kısaca tahlil edilmeye
çalışılmıştır. Elbette bu belge türleri dışındaki tasniflerde de konumuzu
alakadar eden belge ve bilgiler mevcuttur. Bunların başında her türlü
toplumsal olayın yansıdığı şer’î mahkeme sicilleri gelmektedir. Ancak bu
tür çalışmaların çok daha geniş ekipler tarafından çok uzun bir zaman
diliminde yapılabileceği konuya vâkıf olanlarca takdir edilecektir. Bu
yüzden bu çalışmada daha ziyade belirli örneklerle arşiv belgelerinin
önemi vurgulanmaya çalışılacaktır.
Description
Keywords
Kızılbaş, Alevilik, Safevî Tarikatı, Osmanlı İmparatorluğu