Danıştay kararları ışığında katma değer vergisi sisteminde ihracat istisnası
| dc.contributor.author | Aydemir,İsa | |
| dc.date.accessioned | 2024-07-09T11:59:02Z | |
| dc.date.available | 2024-07-09T11:59:02Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.description.abstract | Mal ile hizmetlerin ilk aşamasından nihai tüketiciye varıncaya kadar her el değiştirmesinde ortaya konulan katma değerin vergilendirilmesi ve daha önce yüklenilen verginin indirilmesine olanak sağlayan ve harcama vergisi niteliğinde olan katma değer vergisi sistemine ülkemizde 1.1.1985 gününde uygulanmaya başlayan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile birlikte geçilmiştir. Vergi tarihi bakımından yeni bir vergi türü olan katma değer vergisi sisteminde ana kural yüklenilen verginin indirilmesi olduğu halde getirilen istisnalar ile bunların bir kısmından vazgeçilmektedir. Bu çalışmamızda söz konusu istisnalardan kanaatimizce en önemlisi ve en geniş kapsamlı olanı ve bir ekonominin gelişebilmesi, kalkınabilmesi, istihdamın artırılması ve döviz girdisinin sağlanması için son derece gerekli olan ihracata yönelik istisna incelenmiştir. Mükelleflerin vergiden kaçınmaya yönelik çabaları ile vergi idaresinin hazineci zihniyetli uygulamaları göz önünde bulundurularak konu, mevzuat, vergi idaresinin uygulamaları ve özellikle Danıştay içtihatları ışığında bütüncül bir bakış açısıyla kapsamlı olarak ele alınmıştır. Yapılan inceleme ve araştırmalarımız sonucunda ihracat ile ilgili mevzuatın çok farklı nitelikte ve düzeydeki düzenleyici işlemlerle düzenlenmesi nedeniyle kavranmasının zorluğu, konunun alt derece düzenleyici işlemlerle bazı yönlerden sınırlandırılması, üst normda yer almayan ek kurallar getirilmesi yanında vergi idaresinin sınırlandırıcı nitelikteki yorumları nedeniyle bir teşvik olan ihracat istisnasından mükelleflerin gereği gibi yararlanması önünde ciddi engeller oluştuğu görülmüştür. Bu noktada dava yolunu tercih edenler açısından söz konusu maniaların bir kısmı vergi yargısının işin gerçek mahiyetine yönelik yorumları çerçevesinde verdiği kararlar ile aşılmakta ise de yargı sürecinin uzun olması, davanın kazanılacağının garanti olmaması ve vergi idaresi ile karşı karşıya gelinmek istenmemesi vb sebeplerle bütün mükellefler yargı yolunu tercih etmemektedir. Olması gereken bakımından bütün mükellefler açısından durumun tam olarak açık ve net bir şekilde öngörülebilir olması için mevzuat bakımından yeniden ele alınması ve düzenlenmesi gereken birtakım hususlar bulunmaktadır. The Value Added Tax Law numbered 3065, entering into force on 1.1.1985, has introduced a value-added tax system into Turkish legal framework, which allows the taxation of the value added and deduction of the tax previously incurred in each exchange of goods, from the first stage of the goods and services to the final consumer, and which is an expenditure tax. According to core rules of value added tax system, which is a new type of tax in terms of tax history requires the deduction of the imposed tax. However, there are certain exceptions to those norms. This study analyses export exceptions in establishing that they play a vital role in improving properly functioning financial markets and employment. Considering the tax avoidance activities of the taxpayers and the budgetary-centric practices of the finance administration, the subject matter has been comprehensively discussed with a holistic perspective in the light of the relevant regulations, the practices of the fiscal administration and the especially case-law of the Council of State. The available study concludes that there has been a broad range of challenging aspects about export exception norms due to fragmentation and complexity of legal framework and inconsistencies in the practice of relevant administrative authorities. It has been observed that there are serious obstacles to its proper use. The established case-law of tax courts fulfill such handicaps to some extent. Nevertheless, long-lasting judicial process, lack of procedural guarantees and unwillingness of the administrative authorities in the execution of tax court judgments cause unintended consequences. Regard being had to the above, it is remarkable to suggest that the law must be re-designed with a view to formulating foreseeable and clear rules for taxpayers within the ambit of exceptional rules for exportation. | |
| dc.identifier.uri | https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/91194 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Ankara Üniversitesi | |
| dc.subject | Danıştay içtihatları | |
| dc.subject | vergi yargısı | |
| dc.title | Danıştay kararları ışığında katma değer vergisi sisteminde ihracat istisnası | |
| dc.title.alternative | Export exemption in the value added tax system in the light of the decisions of the Council of State | |
| dc.type | Thesis |