Türkiye\'de Doğrudan Yabancı Yatırımların Lokasyon Seçimi Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma
No Thumbnail Available
Files
Date
2006
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
İktisadi Araştırmalar Vakfı
Abstract
Bu arastırma, Türkiye\\\'de dogrudan yabancı yatırımların lokasyon seçiminiincelemektedir. Arastırmanın ana amacı, Türkiye\\\'de faaliyet gösteren yabancı sermayeli firmaların ülke içindeki lokasyon seçimini belirleyen faktörleri açıklamaktır. Bu ana amaçla iliskili olarak bu çalısma aynı zamanda, Türkiye\\\'deki yabancı firmaların sektörlere göre lokasyon seçiminin farklılık gösterip göstermedigini de ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Arastırma, bu ana amaca dayalı olarak formüle edilen iki temel hipotezi test ederek ampirik bir analiz saglamaktadır.Bu arastırma, hem dıs ticaret ve lokasyon teorisi, hem de dogrudan yabancı yatırım teorisine dayanmakla birlikte, esas olarak Dunning\\\'in eklektik paradigmasını benimsemektedir. Her bir lokasyon faktörü cografya, iktisat ve isletme literatürünün ortaya koydugu ampirik arastırmalara dayalı olarak seçilmistir. Bu lokasyon faktörlerinin önemini ortaya koymak için En Küçük Kareler yöntemli çoklu regresyon analizi kullanılmıstır.Çoklu regresyon analizinin sonuçları göstermistir ki, Türkiye\\\'de yabancı firmaların lokasyon seçimi yıgılma ekonomileri, piyasa potansiyeli, piyasanın büyüme egilimi, alımgücü, emek arzı, emek maliyeti, emek niteligi, hükümet tesvikleri, serbest bölgeler, yasam kalitesi, mesafe ve erisilebilirlik/ulasım seklinde tanımlanan faktörler tarafından belirlenmektedir. Yabancı firmaların lokasyon seçimini etkileyen en önemli faktör, yıgılma ekonomileridir. Ayrıca, <statistiksel bulgular, lokasyon seçimini belirleyen faktörlerin firmanın faaliyet gösterdigi sektöre göre büyük ölçüde degisiklik gösterdigini ortaya koymustur. Buna göre, sanayi firmalarının yer seçimini belirleyen faktörler hizmet firmalarınınkinden farklıdır. Analiz sonuçları, emek verimliligi, sendikalasma düzeyi, karayolu agı, elektrik altyapısı ve arazi büyüklügü gibi degiskenlerin Türkiye\\\'de yabancıfirmaların lokasyon seçiminde istatistiksel bakımdan önemli olmadıgını ortaya koymustur. Sonuç olarak, Türkiye\\\'de yabancı firmaların lokasyon seçimi en basta yıgılma ekonomileri olmak üzere, piyasa, emek, kamu tesvikleri, erisilebilirlik, altyapı ve cografi konum gibi faktörler tarafından belirlenmektedir. Bu ampirik kanıtlar ileri sürülen hipotezleri desteklemektedir. Bu arastırma, gelismekte olan bir ekonomide yabancıfirmaların lokasyon seçerken nasıl davrandıgını anlamamızı derinlestirmek yoluyla literatüre katkı saglamaktadır. Bu arastırmanın sonuçları, Türkiye\\\'deki her bir ilin veya kentin kendi yerel/bölgesel yatırım politikasını olusturmaya ihtiyacı oldugunu ve böylecedaha fazla dogrudan yabancı sermaye çekebilecegini önermektedir.