Şizofreni tanısı olan bireylerin ebeveynlerinin yaşantılarının güçlendirme yaklaşımı çerçevesinde incelenmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Şizofreni hastalığı, hem hastanın hem de ailesinin yaşamını derinden etkilemektedir. Türkiye'de şizofreni hastası bireylerin genellikle ailesinin yanında yaşamını sürdürmesi, aile ve ebeveynler açısından ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Bu araştırmanın genel amacı, şizofreni hastası çocuğu olan ebeveynlerin hastalık öncesi süreçten hastalık sürecine uzanan yaşantılarının fiziksel, sosyal, bilişsel, duyuşsal ve tinsel alanda belirlenmesi ve güçlendirme yaklaşımının temel kavramlarıyla değerlendirilmesidir. Araştırmada ebeveynlerin fiziksel, sosyal, bilişsel, duyuşsal ve tinsel alanda yaşadığı güçlüklerin, ihtiyaçların, ebeveynlerin kendi anlatılarıyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte ebeveynleri bu beş alanda güçlü ve güçsüz kılan, yani güçlenme sürecini etkileyen unsurların neler olduğu saptanmaya çalışılmıştır. Ebeveynlerin sorunlarına ve ihtiyaçlarına yönelik, güçlendirme yaklaşımının temel kavramları dikkate alınarak bir model önerisinde bulunulmuştur. Araştırma, nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 2016-2017 yılları arasında, 15 anne ve 15 baba olmak üzere toplamda 30 ebeveynle, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde Maxqda2018 programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ebeveynlerin fiziksel, sosyal, bilişsel, duyuşsal ve tinsel alanda hastalık sürecinden, toplumsal cinsiyet bakış açısı ve rollerinden, aile içi işlevsellikten, sosyal çevreden, toplum algısından ve hizmetlerle ilgili konulardan kaynaklanan güçlükler yaşadığı belirlenmiştir. Özellikle toplumsal cinsiyet bakış açısı ve rollerinden kaynaklanan sorunların hastalık sürecini önemli derecede etkilediği belirlenmiştir. Toplumun erkeği ve erkekliği "güç" ile ilişkilendirmesi, bireyi "güçsüz" kılan ruhsal hastalığın, çoğu baba tarafından kabullenilmesini güçleştirmiştir. Bu durumun annelerin daha fazla sorumluluk almasına ve güçsüzleşmesine neden olduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin fiziksel, sosyal, bilişsel, duyuşsal ve tinsel alanlarda güçlenme sürecini etkileyen unsurların, ebeveynlerin tüm yaşam seyrini etkilediği görülmüştür. Hastalık sürecinde annelerin ve babaların hastalığa, hastalık sürecine ve olaylara ilişkin algılama ve anlamlandırmasının farklı olmasının eşler arasında çatışmayı arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bireylerin tinsel alandaki, "yaşamın anlamı", "hastalığın anlamı" ve "güç ve güçsüzlük" üzerine sorgulamalarının ebeveynlerin güçlenme sürecine olumlu şekilde yansıdığı belirlenmiştir.
Description
Keywords
Yaşantı, Ebeveyn, Şizofreni Hastalığı