Gençlerin demografik özellikleri, aile ve arkadaşlık ilişkileri ile okul yaşamının akran zorbalığına etkisi
No Thumbnail Available
Files
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Zorbalık tüm dünyada görülen doğası, yaygınlığı ve müdahale yöntemlerine ilişkin pek çok bilimsel çalışmaya konu olan bir saldırganlık davranışıdır. Zorbalığın bireysel nedenlerine yönelik kapsamlı araştırmalar bulunmasına rağmen, özellikle lise öğrencileri arasında zorbalığın yaygınlığı ile sosyo-demografik özellikler, aile ve arkadaş ilişkileri ile okul yaşamının zorbalıkla ilişkisini tespit etmeye yönelik çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) liselerinde zorbalığın yaygınlığını tespit ederek, gençlerin demografik özellikleri, aile ve arkadaşlık ilişkileri, okul yaşamı ve özsaygılarının akran zorbalığıyla ilişkisini incelemektir. Araştırma genel tarama modellerinden olan ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu, Olweus Zorba/Kurban Anketi, Arkadaş İlişkileri Ölçeği, Aile Değerlendirme Ölçeği ve Coopersmith Özsaygı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamına KKTC devlet liselerinde okuyan gençleri temsil edebilecek 836 genç alınmıştır. Örneklemin %50,12'sini kızlar, %49,88'ini erkekler oluşturmaktadır. Araştırmada anne-baba ilişkilerini çok kötü olarak tanımlayan gençlerin daha çok zorbalık kurbanı oldukları belirlenmiştir. Okul türleri incelendiğinde meslek liselerinde okuyan öğrencilerin ve sınıfta kalan öğrencilerin daha çok kurban, zorba ve zorba/kurban oldukları saptanmıştır. Okul yaşantısında en az bir kere disiplin cezası alan öğrencilerin zorbalık kurbanı, zorba ve zorba/kurban olma durumu ceza almayanlara göre daha yüksektir. Araştırmada okulu sevmeyen öğrencilerin kurban, zorba ve zorba/kurban olma oranı okulu sevenlere göre daha yüksektir. Bu durumda okulu sevme durumunun zorbalığa ilişkin koruyucu olduğu söylenebilir. Araştırmada Akran İlişkileri ile Coopersmith Özsaygı Ölçeği'nden alınan puanlarla akran zorbalığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Akran zorbalığı uygulayanlar Aile Değerlendirme Ölçeğinden daha yüksek puan almışlardır.
Description
Keywords
Aile, Arkadaşlık, Aile içi ilişkiler