POPÜLER KÜLTÜR VE BESLENME BİÇİMLERİ ÖRNEK OLAY: DÖNER KEBAP
No Thumbnail Available
Files
Date
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ GAZETECİLİK BÖLÜMÜ
Abstract
Bu çalışmanın amacı bugün kitle kültürünün bir parçası haline gelen döner kebaba ilişkin mevcut görünümü tespit etmek; dönerin nereden geldiğini, nasıl yapıldığını, tarihsel süreç içerisinde geçirdiği değişimleri ortaya koymak ve bu yolla kültürel bir analiz yapmaktır. 'Yeme içme pratiği' toplumsal gerçekliğe ilişkin önemli bir göstergedir, ait olduğu toplumun yapısına, özelliklerine ve görünümüne ilişkin ipuçlarını verebilir; toplumdaki bir ihtiyaca, eğilime ve düşünce biçimine işaret edebilir. Dolayısıyla bu çalışmanın, kültürel ve toplumsal görünümü çözümleme bakımından bir parça da olsa yol gösterici olacağı düşünülmüştür. Eskiden yirmi-otuz kilo civarında hazırlanan ve meşe kömürü ateşinde pişirilen, çoğunlukla da öğle saatlerinde tüketilen döner kebap; bugün istenildiği anda ateşi kısılabilen ya da tamamen kapatılan bütan gazlı ocaklar önünde, yüz-iki yüz kilo civarında hazırlanarak pişirilmekte ve günün hemen her saatinde, hazır olarak bulunabilmektedir. Döner kebap, günümüzde evde çabuk hazırlanıp tüketilmeye uygun olarak paketlenmiş, dilimlenmiş ve önceden pişirilmiş şekilde marketlerde de sunulmaktadır. Bu hazır dönerler sadece ısıtılarak kısa sürede tüketilebilmekte, istenildiğinde ise dondurularak saklanabilmektedir. Döner kebap zamanla kendi yan sanayisini de yaratmış; elektrikli ve motorlu döner makinesi, elektrikli döner bıçağı gibi araçların kullanılması ile hem küçük büfelerde, kantinlerde hem de evlerde, ustalık gerektirmeden, istenilen anda ve istenilen miktarda dönerin hazırlanabilmesi mümkün olmuştur. Hazırlanışı, malzemesi, pişirilme usulü, sunumu, tüketim özellikleri, kültürü ve ekonomisi bakımından dönüşüm geçiren döner kebap, günümüzde geleneksel özelliklerini yitirmiş; hızlı hazır yemek sisteminin, ayaküstü tüketimin bir parçası olmuştur ve giderek daha ticari, daha standart, daha sektörel ve endüstriyel bir bütünün parçası olma yoluna girmiştir. Dünyanın pek çok ülkesi tarafından tanınan ve tüketilen döner kebap, küresel hızlı hazır yiyecekler arasında yerini almıştır.