Ḳur'ān'da imgesel inşanın semantik analizi -ses örneği-
No Thumbnail Available
Files
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
Araştırmamız bir imge malzemesi olarak sesin Ḳur'ān'daki hallerinin semantik yöntem ile analizidir. Giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında çalışmanın konusu, çerçevesi ve amacı; analiz yöntemleri, kullanılan kaynaklar ile çalışmanın teşekkül süreci hakkında bilgiler sunulmuştur. Birinci bölümde, imge inşasının yetisel zemini irdelenmiş; bu bağlamda insanın soyutlama yetisi olan imgelem yetisi, özellikleri ve gerçeklik koşullarıyla bağıntısı vb. açılardan incelenmiştir. Ayrıca dinî imgelerin, imgesel soyutlamalar ile gerçeklik koşulları arasında ne tür bir işlev gördüğü ve yapıları betimlenmiştir. Elde edilen birikimle, Ḳur'ān'ın içinde tarih sahnesine çıktığı Arap imgeleminin doğal ve kültürel koşulları, kültür tipi, özne prototipi ve söz konusu bu kültürün Ḳur'ān'a yansıma-ları analiz edilmiştir. İkinci bölümde ise, elde edilen paradigmatik birikimle, Ḳur'ān'da sesin halleri betimlenmeye çalışılmıştır. Öncelikle imge inşasının yetisel zemininin Ḳur'ān'da hangi sözcükler ile (ḳuvvet, ḳudret, tāḳat, vus, istiṭā'at, nefs, sevvā, ṣūret, uẓn, sem', fḳh, v'ay, teẕkira(h), 'aḳl) ifadelendirildiği soruştu-rulmuştur. Bunlar aracılığıyla imge inşa malzemelerinin (duyusal ve düşünsel) geçirgen yapısı anlaşılmıştır. Akabinde nefse ait bir mananın ortaya çıkma araçlarından olan sesin halleri, çeşitli açılardan betimlenmiştir. Ṣavt sözcüğü ile ifade edilen sesin, evvela semantik sistemler açısından değeri; sesin yokluk ve izhar hallerinin ne tür sözcüklerle ifadelendirildiği; akabinde sesin enformel ve formel halleri ve anlamın göstergesi olarak işlev görmesinin Ḳur'ān'da ne tür sözcüklerle ifadelendirildiği soruşturulmuştur. Neticede Ḳur'ān'ın, ikonoklast mesaj-lar/haberler ihtiva eden, ses imgelerinden müteşekkil kutsal bir anlatı (kelam), bir dil eseri (sözler bütünü) olduğu sonucuna gidilmiştir.
Description
Keywords
imelem, ses, söz