Parti yasaklamada ve kapatmada demokratik toplum düzeni ölçütü
| dc.contributor.advisor | San, Coşkun | |
| dc.contributor.author | Nal, Sabahattin | |
| dc.contributor.department | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-06-17T06:24:57Z | |
| dc.date.available | 2022-06-17T06:24:57Z | |
| dc.date.issued | 2000 | |
| dc.description.abstract | In this study, the political party prohibitions have been considered in the scope of "the order of democratic society". As a researching model; case study and comparative method have been used to determine and explain the issues. Also, by using teleological-progressive approache, the legal materials have been dealt with. The first part of this thesis, "the order of democratic society" concept has been taken into account. The measure of "the order of democratic society" is used in the 1982 Constitution as the limit of restrictions on the basic human rights. According to the Commission, this measure is identifiable and easy to use in practice. The Turkish Constitutional Court applies and uderstands this measure as "the standardised order of democratic society". According to the understanding of the Court the specifications of this measure are counted as: Equality, freedom, do not act against the essential content of the basic right, to save the basic rights, to save the permanence of the participation. About this measure there are two groups of thoughts in the Turkish doctrine. According to first group, this measure's use is not as easy to apply as said. Also is not easily identifiable as the measure of "essential content of the basic right". On the other hand, second group claims that the new measure is more identifiable and easier to apply, compare with the "essential content of the basic right" criteria. The Convention is applied by the Constitutional Court only as supporting law rather than directly applied one. In the doctrine mostly accepted idea is that the Convention is a part of national law to be applied directly as the superior one. This superiority of the Convention depends on the character of it. According to the Commission and the Court the specifications of the democratic society are counted as: freedom of expression, tolerance, rule of law, the saving the minorities' rights. The Convention accepts the militant-fighting democracy concept. Nobody or no any state can disapprove or destruct those rights by using them supplied in by the Convention. Accordingly, if any political party does aim to prohibit or destruct those rights guaranteed by the Convention, they can be prohibited. In the second part, accordingly with "the order of democratic society" determined foregoing part, the political party prohibition has been considered in the Turkish legal system. Firstly, the importance and realities of political parties for a political system have been studied. Secondly the party prohibition was dealt with accordingly with Turkish legislations. A number of parties were closed by the Constitutional Court, accepting that those parties had acted against "the order of democratic society" according to the Constitution as well as the Convention. According to the Turkis Constitutional Court, those parties used democratic rights, aimed at abolishing democracy itself. There is no legislation that allow the concerning parties to prohibit rights applied by themselves. On the other hand, the Conventional Court has not recognized such party prohibition saying that the party prohibition has not been needed to save "the order of democratic society". The Constitutional Court and the European Court has disagreement on the issue of political party prohibitions. If the programs and aims are in the scope of the freedom of expression, these political parties' prohibitions are accepted as misunderstanding of the Convention by the second one. As a result, it can be said that "the order of democratic society" measure could not be effective to save political parties from prohibition. The reason of this ineffectiveness is that the Constitutional Court has understood the named measure very 336weak and relatively restrictive. Although, the Constitutional Court accepts "standardised order of democratic society" understanding, it has applied this measure under standardised understanding in the cases of political party closures. In my opinion, the Constitutional Court must understand and apply the measure of "the order of democratic society" as how the Commission and the Court understand. So that, this measure can be an effective safeguard for the political parties, as well as other persons or related bodies. 337 | tr_TR |
| dc.description.ozet | "Demokratik toplum düzeni" ölçütü çerçevesinde parti yasaklamanın ve kapatmanın incelendiği bu çalışmada, ağırlıklı olarak, karşılaştırmalı yöntem ve karar incelemesi yöntemi izlendi. İncelen hukuk metinleri ise, amaçsal-gelişmeci bir yaklaşımla ele alındı. Çalışmanın birinci kesiminde "demokratik toplum düzeni" kavramı üzerinde duruldu. Bu ölçüt 1982 Anayasası'nda temel hakların sımrlanmasınm sının olarak yer almıştır. Anayasayı hazırlayan Komisyona göre bu ölçüt, içeriği belirgin ve uygulanması kolay olduğu için getirilmiştir. Anayasa Mahkemesi bu ölçütten "standart demokratik toplum düzeni"ni anlamaktadır. Mahkemeye göre demokratik toplumun özellikleri şunlardır: Eşitlik, özgürlük, özgürlüklerin özüne dokunmamak, temel hakların korunması, katılımcılığı sürekli kılınması. Öğretide bu konuda başlıca iki görüş bulunmaktadır. Bunlardan ilkine göre, bu ölçüt "öz" ölçütüne göre daha belirgin ve uygulanması daha kolay değildir. İkinci görüşteki yazarlara göre ise, yeni ölçüt "öz" ölçütüne göre daha belirgin ve uygulanması daha kolaydır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Anayasa Mahkemesi kararlarında destek norm olarak kullamlmaktadır. Öğretide, ağırlıkta olan görüşe göre, Sözleşme iç hukukumuzdan daha üst bir konumdadır. Bu olgu, Sözleşme'nin niteliğinden kaynaklanmaktadır. Sözleşme organlarına göre demokratik toplumun özellikleri şunlardır. İfade özgürlüğü, hoşgörü, hukuk devleti, azınlığın haklarının korunması. Sözleşme militan- mücadeleci demokrasi anlayışım benimsemiştir. Bu anlayışa göre, Sözleşme'deki haklardan yararlanarak Sözleşme'deki hakları ortadan kaldırma hakkı yoktur. Bu anlayışın bir sonucu olarak Sözleşme'de güvenceye alınan bir hakkı ortadan kaldırmayı erek edinen bir parti kapatılabilecektir. îkinci kesimde, Türk hukuk sisteminde yer alan parti yasaklarının ve kapatma nedenlerinin birinci kesimde saptanan "demokratik toplum düzeni" ölçütüne uygun olup olmadığı incelendi. Burada ilk olarak, kısaca, siyasal partilerin önemi ve kapatılma yöntemi ve süreci üzerinde duruldu. Daha sonra Türk hukuk sistemindeki parti yasakları incelendi. Bu yasaklardan devletin bölünmezliği ve laiklik ilkelerine aykırılıktan çok " sayıda parti kapatılmıştır. Anayasa Mahkemesi söz konusu kapatmaların "demokratik toplum düzeni" ölçütüne ve Sözleşme'ye uygun olduğunu belirtmiştir. Sözleşme organlarının içtihatlarına göre ise bu partilerin kapatılması demokratik bir toplumda gerekli değildir. Başka bir anlatımla, bu partilerin kapatılması Sözleşme'nin ihlalidir. Bu partilerin söylemleri ve/veya programlan Sözleşme'nin koruduğu ifade özgürlüğü kapsamındadır. Sonuç olarak, "demokratik toplum düzeni" ölçütü parti yasaklarında ve kapatmalarında etkili bir işlev görememiştir. Bunun en önemli nedeni Anayasa Mahkemesi'nin bu ölçütün içini boşaltması, bunu daraltıcı bir biçimde yorumlamasıdır. Oysa Anayasa Mahkemesi "demokratik toplum düzeni" ölçütünü yorumlarken bu ölçütten "standart demokratik toplum düzeni"ni anladığım belirtmişti. Ancak anılan ölçütü parti kapatmalarına uygularken bu standardın altına düşmüştür. Bize göre Anayasa Mahkemesi bu ölçütü, Sözleşme organlarının anladığı biçimde anlamalı ve önüne gelen parti kapatma davalarında da buna uymalıdır. Bunu yaptığı takdirde bu ölçüt tüm hak özneleri için olduğu gibi, siyasal partiler için de etkili bir güvence sağlayacaktır. 334 | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/82082 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Fen Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Siyasal Bilgiler | tr_TR |
| dc.title | Parti yasaklamada ve kapatmada demokratik toplum düzeni ölçütü | tr_TR |
| dc.title.alternative | The Criterion of the order of democratic society on the prohibition of political party | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |