Sodyum karbonat ve sodyum bikarbonatın fourıer dönüşümlü kızılötesi spektroskopisi (FT-IR) ile eş zamanlı analizi
No Thumbnail Available
Files
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Fen Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Yapılan bu çalışmada, sodyum karbonat ve sodyum bikarbonat bileşiklerinin ATR-FTIR spektroskopisi kullanılarak eş zamanlı tayininde kemometrik olarak çok değişkenli kalibrasyon teknikleri (PCR ve PLS) uygulanmıştır. İki faktörlü beş seviyeli tasarıma göre veri setleri hazırlanmıştır. Hazırlanan kalibrasyon çözelti setleri çapraz validasyon yapılarak tüm dalga sayılarında ve 1200-1600 cm-1 dalga sayıları aralığında PLS ve PCR yöntemleriyle analiz edilmiştir. Analizler sonrasında 1200-1600 cm-1 dalga sayıları aralığında PLS yöntemi ile alınan sonuçların uygun olduğu görülmüştür. Yapay numuneler ve gerçek numuneler PLS yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapay çözeltilerde sodyum karbonat için geri kazanım %100,17 ve sodyum bikarbonat için %92,27 olarak bulunmuştur. Gerçek numunelerin analizleri tasarlanan yönteme ilave olarak titrimetrik yöntemle de gerçekleştirilmiştir. İki yöntemin sonuçları %95 güven aralığında t-test ile karşılaştırılmıştır. Sodyum karbonat için t-deneysel 1,28 olarak hesaplanmıştır. Sodyum bikarbonat içinse derişik ve seyreltik numunelerin analiz sonuçları ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Deneysel-t değeri derişik çözeltilerde 2,38 seyreltik çözeltilerde ise 1,74 olarak hesaplanmıştır. Tasarlanan yöntem ve titrimetrik yöntemle elde edilen sonuçlar arasında anlamlı bir fark bulunup bulunmadığı t-test ile değerlendirilmiştir. Alt tayin sınır derişimi Na2CO3 için %0,2 ve NaHCO3 için %0,5 olarak bulunmuştur. Sodyum karbonat ve sodyum bikarbonatın eş zamanlı analizinde Na2SO4 bozucu etki göstermemiş, %0,75 NaCl ve TOC ilavesinin bozucu etki gösterdiği gözlenmiştir. Tasarlanan bu yöntem sayesinde yüksek doğruluk seviyesinde sonuçlar elde edilmiştir, sodyum karbonat ve sodyum bikarbonatın eş zamanlı olarak kısa sürede analiz edilmesine imkan sağlamaktadır.
Description
Keywords
sodyum karbonat, sodyum bikarbonat, eş zamanlı analiz