Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo belirtilerinin faktör yapısı ve DEHB metilfenidat cevabına etkisi
| dc.contributor.advisor | Aysev, Ayla Soykan | |
| dc.contributor.author | Fırat, Sümeyra | |
| dc.contributor.department | Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2023-04-05T08:50:30Z | |
| dc.date.available | 2023-04-05T08:50:30Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.description.abstract | AMAÇ: Bu çalışmanın amacı klinik başvuruda bulunan DEHB'li çocuklarda YBT'nin faktör yapısını, içselleştirme ve dışsallaştırma sorunları ile ilişkisini, sosyal ve akademik yeterlilik alanlarına etkisini, DEHB metilfenidat cevabına etkisini ve YBT'nin metilfenidat tedavisine nasıl cevap verdiğini ve YBT metilfenidat tedavisini etkileyen faktörleri araştırmaktır. YÖNTEM: Çalışma grubu, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuruda bulunan, yeni DEHB tanısı konan ya da DEHB tedavisine en az 2 gün ara vermiş olan 6-12 yaşları arasında, 261 çocuk, aileleri ve öğretmenlerinden oluşmuştur. Tüm çocuklara ÇGDŞ-ŞY uygulanarak DSM -IV tanı ölçütlerine göre psikiyatrik tanıları belirlenmiştir. Ebeveyn ve öğretmenlere CBCL 6-18 yaş, SNAPIV ve BÇDA verilmiştir. İkinci değerlendirmede ölçekler değerlendirilip çocukların eş hastalanım durumları ve kiloları dikkate alınarak DEHB'ye yönelik tedavileri düzenlenmiştir. Uzun etkili metilfenidat başlanan çocuklar tedavi cevabı değerlendirilme kısmına dahil edilmiştir. Uygun doz ayarlandıktan bir ay sonra ebeveyn ve öğretmenlere SNAPIV ve BDÇA ölçeklerinin tedavi sonrası formları verilmiştir. SONUÇ: YBT belirtilerinin DEHB belirtilerinden farklı bir faktör oluşturduğu saptanmıştır. YBT'nin "yavaşlık-uyuşukluk" ve "hayallere dalma" olarak nitelendirilen 2 ayrı faktör oluşturduğu, iki madde dışında değerlendiriciler arasında tutarlılık gösterdiği bulunmuştur. YBT, DEHB/HD, karşı gelme davranışı ve saldırgan davranışlar ile anlamlı ilişki göstermezken, DEHB/D'ı DEHB/HD, karşı gelme davranışı ve saldırgan davranışlar ile anlamlı ilişki göstermiştir. YBT ve DEHB/D (öğretmen değerlendirmesi hariç) anksiyete/depresyon ile anlamlı ilişki göstermiştir. YBT ve DEHB/D'nın okul başarısı (baba değerlendirmesi hariç) ve sosyal sorunlarla ilişkileri birbirine benzemektedir. YBT sosyal içe çekilme ile anlamlı ilişki gösterirken, DEHB/D sadece baba değerlendirmelerinde anlamlı düşük düzey ilişki göstermiştir. Regresyon analizlerinde birbirlerinden bağımsız olarak YBT'nin yüksek düzey olması, DEHB/HD'in düşük düzeyde, DEHB/D'nın Anksiyete/Depresyonun, sosyal içe çekilmenin ve sosyal sorunların yüksek düzeyde olacağını tahmin ettirmiştir. Karşı Gelem Davranışı ve Saldırgan Davranışlar (anne değerlendirmeleri hariç) ve okul başarısı ile ilişki bulunmamıştır. DEHB/D'nın yüksek düzeyde olması, DEHB/HD'in, YBT'nin, karşı gelme davranışının yüksek düzeyde olacağını, okul başarısının düşük düzeyde olacağını tahmin ettirmektedir. DEHB/D sosyal sorunlar, anksiyete/depresyon (baba değerlendirmeleri hariç), sosyal içe çekilme ve saldırgan davranışlar ile ilişkili olmadığını göstermiştir. Sadece YBT'nin toplam puanının anne değerlendirmelerinde DEHB metilfenidat cevabını etkilediği onun dışındaki ANCOVA kovaryans analizleri ve lojistik regresyon analizlerinde YBT'nin tedavi cevabına etkisi olmadığı bulunmuştur. SNAPIV toplam puanının pozitif yönde, KOKGB toplam puanının negatif yönde etkili olduğu saptanmıştır. Bir aylık metilfenidat tedavisi sonrası YBT toplam puanlarındaki değişim anlamlıdır. YBT'nin tedaviye cevabını etkileyen değişken değerlendirildiğinde baba değerlendirmelerinde yaşın pozitif, öğretmen değerlendirmelerinde yaşın negatif etkisi olduğu bulunmuştur. TARTIŞMA: Çalışmamızda farklı kültürlerde ve klinik örneklemde de YBT'nin DEHB'den farklı bir faktör oluşturduğu ortaya konmuştur. Klinik örneklemde YBT'nin komorbiditeler ve bozulma alanları ile ilişkisi DEHB/D'dan farklılık göstermektedir ancak tedaviye cevap konusunda farklılık saptanmamıştır. Bu konuyla ilgili nedensel ilişkilerin belirlenmesi ve genellenebilmesi için toplum temelli, uzunlamasına çalışmalara ihtiyaç vardır. Alanyazın ile uyumlu olarak YBT'nin DEHB'lilerde metilfenidat tedavi cevabı üzerine etkisinin olmadığı bulunmuştur. YBT belirtileri metilfenidat tedavisi ile düzelmektedir ancak DEHB belirtilerindeki düzelme istatistiksel olarak kontrol edilmemiştir. Anahtar Sözcükler: Yavaş Bilişsel Tempo, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Metilfenidat | tr_TR |
| dc.description.ozet | OBJECTIVE: The aim of this study is to examine the factor structure of SCT in children with ADHD who have clinical admission, the relationship of SCT with the problems of internalization and externalization, and the effect on social and academic competence areas. To investigate the effect of SCT on the response of ADHD methylphenidate and how SCT responds to methylphenidate treatment and the factors affecting SCT methylphenidate treatment. METHODS: The study group consisted of 261 children, their parents and their teachers between the ages of 6-12 who were admitted to Ankara University Medical Faculty Child and Adolescent Mental Health and Disease outpatient clinic with new ADHD diagnosis or at least 2 days off to ADHD treatment. Psychiatric diagnoses according to DSM-IV diagnostic criteria were determined for all children by applying K-SADS-PL. Parents and teachers were given CBCL 6-18 years, SNAPIV and SCT scales. In the second evaluation, the scales were evaluated and the treatment for ADHD was arranged considering the comorbid conditions and the weight of the children. Children with long-acting methylphenidate have been included in the evaluation of treatment response. One month after the appropriate dose was set, parents and teachers were given post-treatment forms of SNAPIV and SCT scales. RESULT: It was determined that SCT indices are different from ADHD symptoms. It was found that SCT consisted of two factors which are called "sluggish-drowsiness" and "sleppy/daydream" and consistency among evaluators except two items. While SCT did not show a significant relationship with ADHD/HI, countermeasures behavior and aggressive behavior, ADHD/I showed a significant relationship with ADHD/HI, countermeasure behavior and aggressive behavior. SCT and ADHD/I (except teacher evaluation) showed a significant relationship with anxiety / depression. The SCT and ADHD/I are similar in relation to school success (except for father evaluation) and social problems. While SCT showed a significant relationship with withdrawal, ADHD/I showed a significantly lower level of relationship only in father evaluations. The high level of SCT independently of each other in the regression analyzes predicted that ADHD/HI would be at a low level, ADHD/I, anxiety / depression, social withdrawal and social problems would be at a high level. There was no relationship with the countermeasures behavior and aggressive behaviors (except for mother evaluations) and school achievement. The high level of ADHD/I predicts that school performance will be at a low level that ADHD/HI, SCT, countermeasure behavior will be high. ADHD/I has not been associated with social problems, anxiety/depression (except for father evaluations), social withdrawal and aggressive behavior. Only the ANCOVA analysis found that the total score of the SCT did affect the ADHD methylphenidate response in the maternal evaluations. In the ANCOVA covariance and logistic regression analyzes, it was found that the SCT was not influenced by the treatment response. ADHD methylphenidate treatment response was found to be positive for SNAPIV total score, and total score for ODD was negative. The change in total SCT scores after one month of methylphenidate treatment is significant. When the variable affecting the answer to the treatment of SCT was evaluated, it was found that age was positive in father evaluations and age was negative in teacher evaluations. CONCLUSION: Our study has shown that SCT is a different factor in ADHD in different cultures and clinical samples. In the clinical sample, the association of SCT with comorbidities and areas of deterioration differs from ADHD/I, but there was no difference in response to treatment. There is a need for community-based, longitudinal studies to determine causal relationships and to generalize the subject. Concomitant with the literature, it was found that SCT had no effect on methylphenidate treatment response in ADHD. SCT indications improved with methylphenidate therapy, but the improvement in ADHD symptoms was not statistically controlled. Key Words: Sluggish Cognitive Tempo, Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Methylphenidate | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/87976 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Yavaş Bilişsel Tempo | tr_TR |
| dc.subject | Dikkat Eksikliği | tr_TR |
| dc.subject | Hiperaktivite Bozukluğu | tr_TR |
| dc.subject | Metilfenidat | tr_TR |
| dc.title | Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo belirtilerinin faktör yapısı ve DEHB metilfenidat cevabına etkisi | tr_TR |
| dc.title.alternative | Sluggish cognitive tempo symptoms factor structure in children with ADHD, effect of SCT on ADHD methylphenidate response | tr_TR |
| dc.type | MedicalThesis | tr_TR |