Öğretmenlerin etik olmayan bilgisayar kullanım davranışları ile bilgisayar öz yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara : Ankara Üniversitesi : Eğitim Bilimleri Enstitüsü : Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı : Eğitim Teknolojisi Bilim Dalı
Abstract
Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin etik olmayan bilgisayar kullanım davranışları ile bilgisayar öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Betimsel araştırma türlerinden "İlişkisel Tarama Modeli" kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın çalışma evrenini Ankara ili merkez ilçelerindeki devlet okullarının ilk ve ortaokul kademelerinde fiilen çalışan öğretmenler oluşturmuştur. Seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı (oranlı) örnekleme yöntemi ile çalışmanın örneklemi belirlenmiştir. Veriler, Ankara'nın 8 merkez ilçesinden seçilen 81 okulda görev yapan 1317 öğretmenden toplanmıştır. Araştırmada üç veri toplama aracı kullanılmıştır. İlki cinsiyet, yaş, branş, hizmet yılı ve bilişim etiği eğitimi alma durumları gibi demografik bilgileri içeren ve 6 sorudan oluşan "Kişisel Bilgi Formu "dur. İkinci veri toplama aracı Namlu ve Odabaşı (2007) tarafından geliştirilen, öğretmenlerin etik dışı bilgisayar kullanım davranışlarını inceleyen, ön form niteliğinde 80 maddeden ve 5 faktörden oluşan "Etik Olmayan Bilgisayar Kullanım Davranışları" ölçeğidir. Ölçek üzerinde faktör analizi yapılmış ve ölçek 64 maddeye indirilmiştir. Faktör analizi sonrasında Toplumsal Etki, Güvenlik ve Kalite, Fikri Mülkiyet ve Ağ Doğruluğu olmak üzere 4 faktör elde edilmiştir. Üçüncü veri toplama aracı Aşkar ve Umay (2001) tarafından geliştirilen, öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterlik algılarını inceleyen ve 18 maddeden oluşan "Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği" dir. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları kâğıtlara bastırılmış ve uygulanma için okullar tek tek ziyaret edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) programı kullanılmıştır. Öğretmenlerin etik olmayan bilgisayar kullanım davranışları ve bilgisayar öz-yeterlilik algılarının ortaya konulmasında cinsiyet ve bilişim etiği eğitimi alma durumları için "t-Testi" kullanılmıştır. İlişkisel çözümlemelerde Varyans Analizi (ANOVA); varyans çeşitliliği ve gözlem sayısının az olduğu durumlarda ise, verilerin farklılık gösterip göstermediği Kruskal-Wallis H testi ile test edilmiştir. Kruskal-Wallis H testinin anlamlı çıktığı durumlarda farkların hangi gruplar arasında olduğunu bulmak amacıyla Mann Whitney U testi ile gruplar ikili olarak karşılaştırılarak test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; Öğretmenlerin etik olmayan bilgisayar kullanım davranışları; branşa ve bilişim etiği eğitimi alınan yere göre değişmezken; cinsiyete, yaşa, hizmet yılına, bilişim etiği eğitimi alma durumuna göre değişmektedir. Kadınlar erkeklere göre daha etik bilgisayar kullanırken; yaş ve hizmet yılı arttıkça etik dışı bilgisayar kullanım davranışlarının arttığı ve bilişim etiği eğitimi alanların, eğitim almayanlara göre daha etik dışı davrandığı tespit edilmiştir.Öğretmenlerin bilgisayar öz yeterlik algıları; cinsiyete, yaşa, branşa, hizmet yılına,bilişim etiği eğitimi alma durumuna ve bilişim etiği eğitimi alınan yere göre değişmektedir. Erkeklerin bilgisayar öz-yeterlik algılarının kadınlardan; bilişim teknolojileri öğretmenlerinin bilgisayar öz-yeterlik algılarının da diğer öğretmenlerden yüksek olduğu görülmüştür. Yaş ve hizmet yılı arttıkça bilgisayar öz-yeterlik algıları azalırken; bilişim etiği eğitiminin bilgisayar öz-yeterlik algısına arttırıcı etkisi olduğu tespit edilmiştir. Üniversitede verilen bilişim etiği eğitiminin, diğer kurumlarda verilen eğitimlere göre bilgisayar öz-yeterliği açısından daha olumlu bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın sonucunda, öğretmenlerin "Etik Olmayan Bilgisayar Kullanım Davranışları" ile "Bilgisayara İlişkin Öz-Yeterlik Algıları" arasında bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Anahtar sözcükler. Bilişim etiği, etik olmayan bilgisayar kullanımı, bilgisayar öz yeterlik algısı, öğretmenler ve bilişim etiği, öğretmenlerin bilgisayar öz-yeterlik algısı
The purpose of this study is to investigate the relationship between teachers' unethical computer using behaviors and computer self-efficacy perceptions. The research was conducted using the "Relational Scan Model" of descriptive research types. The research population consisted of teachers who actively worked in the primary and secondary school levels of public schools in the central districts of Ankara. Choosing the population sampling method was Stratified Sampling Method from Random Sampling Method. The study was conducted with 1317 teachers who were working in 81 schools in 8 central districts of Ankara. Three data collection tools were used in the research. Research data was gathered by a "Personal Information Form" to identify specific personal characteristics, "Unethical Computer Using Behavior Scale" which was created by Namlu and Odabaşı (2007) and "Computer-related Self-efficacy Perception Scale" was created by Aşkar and Umay(2001). "Personal Information Form" is consisting of 6 questions including demographic information such as gender, age, branch, years of service and receive training of informatics ethics. The second data collection tool, Unethical Computer Using Behavior Scale in 80 items under five factors including intellectual property, social impact, safety and quality, net integrity, information integrity used to determine preservice teachers' views on computer ethics. After factor analysis, four factors were established and scale items decreased to 64 items. The third data collection tool is the "Scale of Self-Perception of Perception on Computers" consisting of 18 items, examining teachers' computer self-efficacy perceptions. The SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) program was used to analyze the collected data. Frequency, percentaging, mean, standard deviation, independent samples t- test, LSD test, the Kruskal-Wallis H test, Mann Whitney U test, ANOVA and correlational analysis were used. According to research results; Teachers' unethical computer using behaviors do not change according to where recieved training information ethics and branch. But sex, age, years of service, and informational ethic training situations affect to unethical computer using behaviors. Female teachers are more ethical than male teachers on computer ethics. As age and years of service increase, unethical computer using behaviors increase. It has been found out that people educated about information ethics are more unethically than those who do not. Self-efficacy perceptions of teachers are affected by sex, age, branch, year of service, the situation of receiving education of information ethics and where the education. Males self-efficacy perceptions were found to higher than females. It is seen that computer technology teachers' computer self-efficacy perceptions are higher than other teachers. The computer self-efficacy perceptions decreased as age and years of service increased. it was determined that the education of information ethics is an enhancing effect on computer self-efficacy perception. Information ethics education from universities is a more positive effect in terms of Computer Self-Effıcacy Perceptions compared to other institutions. As a result of the work, it has been determined that there is no relationship between the teachers' "Unethical Computer Using Behaviors" and "Computer Self-Effıcacy Perceptions". Key words. Computer Ethics, Non-ethical computer usage, unethical computer using, computer self-efficacy perception, teachers and information ethics, teachers' computer self-efficacy perception.
Description
Keywords
Bilişim etiği, Etik olmayan bilgisayar kullanımı