Hititçe çiviyazılı kaynaklara göre doğa olayları
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
Hititler için doğa ve doğa olayları kuşkusuz büyük bir öneme sahipti. Doğa koşullarının iyi ya da kötü olması günlük yaşamlarını büyük ölçüde etkilemekteydi. Hitit dininin de doğa ile yakından ilgisi bulunmaktadır. Hitit tanrılarının hemen hepsi doğanın düzenini sağlamakla yükümlülerdi. İnsanlar da tanrıların bu düzenini devam ettirmeleri için tanrılara iyi davranmak ve onlara birtakım sunular yapmak durumundalardı. Aksi takdirde, tanrılar öfkelenebilir ve doğanın düzeni altüst olabilirdi. Bu doğrultuda Hitit metinlerinde birçok doğa olayı geçmektedir. Hitit arşivinde doğa olaylarının geçtiği metinlerin birçoğu su ile ilgili olanlardır. Gökyüzü, bulutlar, gök gürültüsü, yağmur ve bu olayların yönetici gücü olarak Fırtına Tanrısı'nın geçtiği metinler ağırlıktadır. Mezopotamya ve özellikle Eski Babil kökenli, gökyüzündeki Ay, Güneş ve yıldızlara göre yorumlanan kehanet metinleri de arşiv de büyük yer tutmaktadır. Hitit dünyasının doğaya bakış açıları mitolojik metinler ile daha yakından değerlendirilebilmektedir. Özellikle mitoslarda bir anda ortadan kaybolan tanrı hikâyeleri anlatılmakta, tanrının kayboluşu ve ard arda gelen doğa felaketleri sıralanmaktadır. Tanrının tekrar dönüşü ile ülke bolluk ve refaha erişmektedir. Tez çalışmamızı genel olarak değerlendirdiğimizde, Hititçe çiviyazılı kaynaklarda doğa olaylarının nasıl meydana geldikleri ve ne zaman oluştuklarına dair net bilgiler elde edememekteyiz. Hitit coğrafyası ve iklimi düşünüldüğünde kar gibi bir doğa olayının metinlerde geçmemesi oldukça şaşırtıcı bir durumdur. Deprem gibi bir doğa olayını Hititçe'de tam karşılayan bir sözcük bulunmamakla birlikte, tarafımızdan katkattenu- fiilinin depremi ifade ettiği düşünülmektedir.
Description
Keywords
hitit, doğa, yağmur