Âyânlık İle Eşkıyalık Arasında: Osmanlı Taşrasında Küçük Ali Sorunu (1752-1763)
No Thumbnail Available
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılı Âyânlar Çağı olarak
adlandırılmaktadır. Bu yüzyıl içerisinde ortaya çıkan Küçük Ali, âyânlık
iddiasıyla eşkıyayı başına toplayıp, çeşitli kanunsuzluklara ve zulümlere
başvuran bir karakterdir. Kendisi aslen Canikli’dir. Ancak anavatanında
yaptığı taşkınlıklar sonucunda kardeşi Mehmet ile birlikte buradan firar
etmişlerdir. Firarları neticesinde Küçük Ali Niksar’a, kardeşi Mehmet de
Erzurum Eyaleti dâhilindeki Aybastı kazasına yerleşmiştir.
Anavatanından ayrılışının akabinde Niksar’da âyânlık iddiası ile ortaya
çıkan Küçük Ali, iddiasını kabul ettirebilmek için halka zulmetme yolunu
seçmiştir. Daha sonra kardeşi Mehmet ile birleşerek Niksar ve Aybastı
kazalarında ve civarlarındaki diğer kaza ve köylerde geniş çaplı faaliyete
girişmişlerdir. Devleti ve halkı uzunca bir süre uğraştıran ve kaza âyânı
olarak tarihe geçen Küçük Ali’nin âyânlığı, kendisinin zulüm ve tagallübüne
bağlanmaktadır. Zira halkın şikâyetlerine göre adam öldürme, mal ve
hayvan gasp etme, haksız yere para toplama, kadınların ırzına geçme
şeklinde sıralanan suçları mevcuttur. Küçük Ali’nin kendine has
özelliklerinden bazıları kale gibi kuşattırdığı evi, sekiz yüz kişi civarındaki
kalabalık yandaşlar topluluğu, bastırdığı sahte paraları ve kendisine karşı
gelenlere vurduğu boyunduruk zincirleridir.
Description
Keywords
Küçük Ali,, Âyânlık, Eşkıyalık, Niksar