Osmanlı’nın Dağılmasını Engelleme Çabası Olarak Üç Siyasi Fikir Hareketi
No Thumbnail Available
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Osmanlı Devleti Batılı devletler karşısında geri kaldığını fark ettiği
andan itibaren, kendini yenileme ve ayakta kalma mücadelesine
girişmiştir. Yenileşme adına başta yöneticiler olmak üzere önemli adımlar
atılmıştır. Bunlar arasında Tanzimat ve Meşrutiyet devletin yapısal
değişimine yönelik devrim niteliğindeki adımlardır. Her iki köklü değişim
Osmanlı aydınları arasında düşünce üretimini ve fikir tartışmalarını
artırmıştır. Bunun için yakın tarihimizde düşünce hareketleri dendiği
zaman bu dönem özel bir önem taşır. Özellikle Avrupa’dan etkilenerek
yenilik hareketlerine destek veren ve öncülük yapan Jön Türkler veya
Yeni Osmanlılar adını alan aydınlar ülkeyi kurtarmak için aktif rol
oynamışlardır. Yönetimi üstlenen İttihat ve Terakki Cemiyeti bu ortamda
kurulmuştur. İttihat ve Terakki yönetimi İmparatorluğu kurtarmak için
çaba sarf ederken üretilen düşüncelerden faydalanmaya çalışmıştır. Bu
süreçte Yusuf Akçura’nın “Üç Tarz-ı Siyaset” adını verdiği fikir akımları
tartışmaların odağını oluşturmuştur. Osmanlıcılık, İslâmcılık, Türkçülük
akımları Osmanlı Devleti’nin Avrupa tehdidi karşısında yeni siyasî-sosyal
birlik (ittihad) arayışlarının yansımasıdır. Osmanlı aydınları bu üç fikir
akımı içinde yeni millet ve vatan tanımlamaları yapmaya çalışmışlardır. Bu
tanımlarla Osmanlı içindeki halkları bir arada tutmanın yolları aranmıştı
Description
Keywords
Yenileşme, Üç Tarz-ı Siyaset, Osmanlıcılık