Osmanlı'nın son döneminde açılan mekteplerde din dersinin tarihi gelişimi (1773-1923)
| dc.contributor.advisor | Bilgin, Beyza | |
| dc.contributor.author | Doğan, Recai | |
| dc.contributor.department | Eğitim Programı ve Öğretimi Bölümü | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2022-04-28T08:17:48Z | |
| dc.date.available | 2022-04-28T08:17:48Z | |
| dc.date.issued | 1994 | |
| dc.description.abstract | This thesis deals with the establishment of the religious education as independent subject in the curriculum and includes three chapters: The introduction explains the problematic of the research, its importance, its purpose, its presuppositions and methodology. The first chapter investigates the historical development of the educational institutions that provides systematic education; Medreses, Sibyân Schools, Enderun School. It also studies the reasons of the establishment of the modern schools as well as the Higher Military Schools that included the religion as an independent subject in their curriculum. The second chapter analyses the codes, statutes, and regulations regarding the religious education during the pre-and-post Tanzimat, Abdulhamid II and the Second Constitutional Government respectively. The third chapter gives a brief history of primary schools, Rusdiyes, Idadîs and Sultanî Teacher Training Schools, then investigates the curriculum of the primary, secondary and teacher training schools within the context of their the period and in the light of the codes, statutes and regulations that are determined in the previous chapter. Finally, the conclusion makes a general evaluation of the research. The modernization movements that started from the XVIII century required the organization of the institutions according to the contemporary conditions; therefore the new arrangements are carried out in the field of education. On the one hand, the attempts are made to reform the exiting institutions, and on the other, the new educational institutions are established. Since the reformation started first in the military, the Army and Naval Engineering Academies and Medical school were established. The philosophy of the educational reform movements during the Tanzimat period was to set up new educational institutions without destroying the old ones. The Tanzimat reformists adopted the idea of "Ottomanism" and tried to realize this within the schools that were build upon the European model. The politics of Ottomanism during the Tanzimat emphasized that the unity of Ottoman Empire will be secured through educating the children of various races and cultures around the same idea. The Tanzimat is a period of canonization rather than performance. The religious education took place as an independent subject next to other subjects in Idadis and Sultanis. The laws of Tanzimat were being put into practice during the reign of Abdulhamid II. During this period, the survival of the state was sought in the Pan-Islamic politics. Consequently, the religious education was established as a branch in all levels of education. The Second Constitutional Period was a time discussion and confusion. The Turkish nationalism movement that started in the later stages of Abdulhamid period, had influenced the education. However, the activities that resulted from the freedom of thought were realized at the theoretical level. The ideas that were discussed during this time were carried out during the Cumhuriyet period. The religious education as a subject was included in all levels of education.131 It cannot be said that practice matched theory in the educational reforms that were made between the years 1839-1923. The daily politics, the pacification strategies of Western states and the real modernization efforts had an impact on the activities. However, the educational reform gradually became the integral part of the general reform movements. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Mekteplerde din dersinin diğer derslerin yanısıra bir branş dersi oluşunu ele alan Yüksek Lisans çalışması giriş ve üç bölümden oluşmuştur. Girişte, Araştırmanın problemi, amacı, önemi, varsayımları ve Metodolojisi hakkında bilgi verilmiştir. Birinci Bölümde, Osmanlı'daki sistematik eğitim veren medreselerin, sıbyan mekteplerinin ve enderun mektebinin tarihi gelişimleri, modern mekteplerin açılış sebebleri ve din dersinin ilk olarak diğer derslerin yanısıra bir branş dersi olduğu Askeri Yüksek Mektepler incelenmiştir. İkinci Bölümde, Tanzimat öncesi ve sonrası, II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet dönemindeki din dersi ile ilgili nizâmnâme, kanunnâme, talimatnameler dönem dönem incelenip, değerlendirilmiştir. Üçüncü Bölümde, ilk mekteplerin, rüşdiyelerin, idadi ve sultani öğretmen mekteplerinin özetle tarihçeleri verilmiş, daha sonra ikinci bölümde tesbit edilen nizamname, kanunnâme, talimatname ve lâyihalara göre ilk, orta ve öğretmen mekteplerinin müfredat programları incelenip, dönemlerinin özellikleri içerisinde değerlendirilmiştir. Sonuçta ise araştırma konusunun genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. XVIII. yüzyıldan itibaren başlayan yenileşme hareketleri kurumların çağın icablarına uygun olarak düzenlenmesini gerektiriyordu; dolayısiyle eğitim alanında da yeni düzenlemeler yapıldı. Bir yandan mevcut olanlar ıslah edilmeğe çalışılırken, diğer yandan yeni öğretim kurumları teşkil edilmeye başlandı. Islahat hareketleri önce ordudan başlandığından ilk açılan öğretim kurumlarını ordu ve donanma mühendishâneleriyle Tıbbiye teşki 1 etti. Tanzimat devri eğitim ıslahatının temelini eskileri yıkmadan yeni eğitim kurumları kurmak teşkil etti. Tanzimatçılar "Osmanlılık" fikrini benimsediler ve bunu batı modeline göre açtıkları mekteplerde gerçekleştirmeye gayret ettiler. Çünkü Tanzimat'ta eğitimle yerleştirilmek istenen Osman 1 ılık politikasında çeşitli soy ve kültürden gelen çocukları aynı fikir etrafında eğitmekle Osmanlı birliği teşkil edileceğine inan ı 1 ıyordu. Tanzimat dönemi uygulamalardan daha çok kanunlaştırma devridir. Din Dersine diğer derslerin yanısıra idadi ve sultanilerde bir branş dersi olarak yer verilmemiştir.179 II. Abdülhamid dönemi Tanzimat'taki kanunların uygulama alanına konulduğu devirdir. Bu dönemde devletin kurtuluşu islam birliği siyasetinde aranmıştır. Bu sebeple öğretimin her kademesinde din dersine bir branş olarak yer verilmiştir. II. Meşrutiyet ise bir tartışma ve bocalama devridir. Abdülhamid döneminin son zamanlarında canlanmaya başlayan Türkçülük cereyanı büyük ölçüde kendini eğitim üzerinde hissettirmiştir. Ancak fikir hürriyetinin sağladığı hareketlilik daha çok teori olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde tartışılan fikirler genellikle Cumhuriyet döneminde uygulanabilmiştir. Din dersi ise öğretimin her kademesinde branş dersi olarak okutulmuş tur. 1839-1923 yılları arasında yapılan eğitim ıslahatında teoriyle uygulamanın aynı olduğu söylenemez. Girişilen teşebbüsler üzerinde günlük politikanın, Batılı devletleri yatıştırma siyasetinin ve gerçekten yenileşme isteğinin etkileri oldu. Buna rağmen eğitim ıslahatı, giderek genel ıslahatın ayrılmaz bir parçası haline geldi. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/79697 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Eğitim ve Öğretim | tr_TR |
| dc.title | Osmanlı'nın son döneminde açılan mekteplerde din dersinin tarihi gelişimi (1773-1923) | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |