İkinci Dünya Savaşı sırasında yapılan konferanslar ve Türkiye
No Thumbnail Available
Files
Date
2016
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Abstract
1 Eylül 1939 tarihinde Almanya'nın Polonya'ya saldırması ve İngiltere ve Fransa'nın 3 Eylül 1939'da Almanya savaş ilan etmesi ile başlayan İkinci Dünya Savaşı, 7 Aralık 1941'de Japonya'nın ABD'ye saldırması ile birlikte sadece bir Avrupa savaşı olmaktan çıkmış ve bir dünya savaşı haline gelmiştir. Bu savaş boyunca Türkiye'nin tek ve hayati amacı ise savaşa katılmamak olmuştur. Modern donanımdan yoksun ve zayıf bir orduya sahip olan Türkiye, böylece toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını korumayı hedeflemiştir. Fransa'nın 22 Haziran 1940'ta bütün dünyayı şoke eden yenilgisi savaşı farklı bir boyuta taşımış ve Almanya hemen hemen bütün Avrupa'ya hâkim olmuştur. Ancak ABD'nin savaşa katılması ile Müttefik ordularının güçlenmesiyle ve Stalingrad'da Kızıl Ordu'nun zaferiyle birlikte Alman ordusu gerilemeye başlamıştır. 1943 yılı ile birlikte savaşın Müttefik devletlerin zaferiyle sonuçlanacağının belli olmasıyla önce ABD ve İngiltere arasında düzenlenen konferanslara daha sonra Sovyetler Birliği de katılmış ve savaşın gidişatıyla ilgili önemli kararlar alınmıştır. Alınan kararlar bakımından Türkiye'yi de yakından ilgilendiren bu konferanslar 1943 yılı başında Kazablanka'da başlamıştır. Adana'da yapılan İnönü-Churchill görüşmesi ile devam eden bu konferanslar boyunca Türkiye'nin savaşa girmesi yönünde yapılan Müttefik baskıları giderek artmış ve üç büyük devletin dışişleri bakanları arasında yapılan Moskova Konferansı'nda doruk noktasına ulaşmıştır. Tahran'da alınan karar gereğince İsmet İnönü, Roosevelt ve Churchill tarafından Kahire'ye davet edilmiş ve son bir kez Türkiye'den İkinci Dünya Savaşı'na katılması yönünde talepte bulunulmuştur. İkinci Kahire Konferansı ile değişime uğrayan Türk Dış Politikası, ilke olarak savaşa girmeyi kabul etmekle birlikte, Müttefiklerden talep ettiği askerî yardımların kendisine ulaşmasını şart koşmuştur. Böylece ülkenin savaşa girmesi geciktirilmeye çalışılmıştır. Ancak Yalta Konferansı'nda savaşa katılmayan devletlerin Birleşmiş Milletler Örgütü'ne de katılamayacağı yönünde bir karar alınması, Türkiye'nin savaş dışı kalma çabalarından vazgeçmesine neden olmuştur. 23 Şubat 1945'te Almanya ve Japonya'ya savaş ilan eden Türkiye, Birleşmiş Milletler'in kurucu üyelerinden olmuştur. 1939-1945 yılları arasında izlediği politika Türkiye'nin savaş sonrası düzende bulunacağı yeri de belirlemiştir. İkinci Dünya Savaşı boyunca İngiltere ve ABD ile yakın ilişkiler kuran Türkiye, savaştan sonra iki eksene ayrılan dünyada Batı Bloku'nda yer almıştır. Anahtar kelimeler: Adana, ikinci cephe, İkinci Dünya Savaşı, Kahire,Kazablanka, konferans, Mihver devletler, Moskova, Müttefik devletler, Potsdam,Quebec, Tahran, Yalta.
Description
Keywords
İnklap Tarihi