Kızılırmak nehri Kırıkkale Havzası su ve sediment örneklerinde polisiklik aromatik hidrokarbon kalıntılarının incelenmesi
| dc.contributor.advisor | Bilgili, Ali | |
| dc.contributor.author | Şimşek, İlker | |
| dc.contributor.department | Tıbbi Farmakoloji | tr_TR |
| dc.date.accessioned | 2023-05-03T07:02:14Z | |
| dc.date.available | 2023-05-03T07:02:14Z | |
| dc.date.issued | 2018 | |
| dc.description.abstract | Polisiklik Aromatik Hidrokarbon (PAH)'lar kalıcı organik kirleticilerin önemli bir sınıfı olup, 2 veya daha fazla benzen halkası içerirler. PAH'lar, çeşitli yanma ve piroliz işlemleri sonucunda farklı çevresel ve antropojenik kaynaklardan oluşmakta ve salınmaktadır. PAH bileşikleri sucul ortama; fosil yakıtlarının dökülmesi ve sızıntısı, evsel-endüstriyel atık suların ve kanalizasyon sularının deşarjı, atmosferik partiküllerin çökelmesi, araç egzozlarının yoğunlaşması, asfalt yol yüzeyinin aşınımı ve süzülmesi gibi nedenlerle girebilmektedir. Bu çalışmada Kırıkkale İli'nden geçen Kızılırmak Nehri üzerindeki 5 farklı istasyasyondan bir yıl boyunca 15 gün arayla su ve sediment örnekleri toplandı. Örnekler her istasyon için 3 metre aralıkla 3 noktadan olacak şekilde alındı. Yıllık 120 su ve 120 sediment örneği olmak üzere toplam 240 örnekte 16 PAH'ın (Asenaften (Ane), Asenaftelen (Anp), Antrasen (An), Benzo[a]antrasen (BaA), Benzo[a]piren (BaP), Benzo[b]floranten (BbF), Benzo[k]floranten (BkF), benzo[g,h,i]perilen (BghiPy), Krisen (Chr), Dibenzo[a,h]antrasen (DahA), Floranten (Flu), Floren (Flr), Indeno[1,2,3-cd]piren (IcdP), Naftalin (Np), Fenantren (Phe) ve Piren (Py) kirlilik düzeyi hakkında bilgi sahibi olunması amacıyla kalıntı düzeylerinin ve mevsimsel değişimlerinin incelenmesi gerçekleştirildi. Çalışma Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Laboratuvarları'nda yapıldı. Su ve sediment numunelerinin analizleri katı faz ekstraksyonuna dayanan HPLC-DAD ve FD tekniğiyle yapıldı ve yöntem valide edildi. Yapılan çalışmada su örneklerinde 16 PAH'tan; Anp, Ane, BbF, BaP, IcdP, DahA'a rastlanılmadı. 86 su örneğinde 16 PAH'ın toplam miktarları 0.04 ile 1.62 µg/L aralığında, 34 su örneğinde ölçüm limitinin altında belirlendi. 120 sediment örneğinde 16 PAH'ın toplam değerleri 43.13 ile 386.34 µg/kg arasında bulundu. Sonuçların su örneklerinde pirojenik ve petrojenik olmak üzere farklı kaynaklardan oldukları bulundu. Sediment örneklerinde de petrojenik ağırlıklı olmak üzere petrojenik ve pirojenik kaynakların birleşimi olduğu görüldü. Çalışmada Mevsimsel olarak ise sonbahar ve kış mevsimleri arasındaki farkın anlamlı olduğu bulundu. Ancak sonbahar ile yaz ve ilkbahar mevsimleri arasındaki ve kış ile ilkbahar ve yaz mevsimleri arasındaki farkın anlamlı olmadığı görüldü. Bu nedenle mevsimsel bir değişimden söz etmek mümkün olamamaktadır. Anahtar Sözcükler: Kızılırmak Nehri, Kırıkkale, Polisiklik Aromatik Hidrokarbon,Sediment, Su. | tr_TR |
| dc.description.ozet | PAHs are important class of persistent organic pollutants, which have 2 or more benzene rings. PAHs can occur and be released because of various combustion and pyrolysis processes which are composed of different environmental and anthropogenic sources. PAH compounds get into the aquatic environment in such ways like; spills and leaks of fossil fuel, discharging of domestic and industrial waste water and sewage, deposition of atmospheric particles, concentration of vehicle exhaust, erosion and leaching of the asphalt road surface. In this study, water and sediment samples were collected from 5 different sites on the Kızılırmak River passing through Kırıkkale Province during 15 days. Samples were taken at 3 points with 3 meters apart from each other for each station. In a year including 120 water and 120 sediment samples in total of 240 samples16 PAHs ( Acenaphthylene (Ane), Acenaphthene (Anp), Anthracene (An), Benzo[a]anthracene (BaA), Benzo[a]pyrene (BaP), Benzo[b]fluoranthene (BbF), Benzo[k]fluoranthene (BkF), Benzo[ghi]perylen (BghiPy), Chrysene (Chr), Dibenzo[ah]anthracene (DahA), Fluoranthene (Flu), Fluorene (Flr), Indeno[1,23-cd]pyrene (IcdP), Naphthalene (Np), Phenanthrene (Phe), and Pyrene(Py)) in order to be informed about the level of pollution, an examination of the residual levels and seasonal changes were analyzed. The study was done in Ankara University Veterinary Faculty Pharmacology and Toxicology Department Laboratories. Analyzes of water and sediment samples were made with HPLC-DAD and FD technique based on solid phase extraction and the method was validated. In the study conducted, 16 PAH in water samples; Anp, Ane, BbF, BaP, IcdP, DahA were not found.In the 86 water samples, the total amounts of 16 PAHs ranged from 0.04 to 1.62 μg/L, while 34 water samples 16 PAHs were | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12575/88106 | |
| dc.language.iso | tr | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.subject | Kızılırmak Nehri | tr_TR |
| dc.subject | Kırıkkale | tr_TR |
| dc.subject | Polisiklik Aromatik Hidrokarbon | tr_TR |
| dc.subject | Sediment | tr_TR |
| dc.subject | Su | tr_TR |
| dc.title | Kızılırmak nehri Kırıkkale Havzası su ve sediment örneklerinde polisiklik aromatik hidrokarbon kalıntılarının incelenmesi | tr_TR |
| dc.title.alternative | nalysis of polycyclic aromatic hydrocarbon residues at water and sediment samples in Kirikkale Kizilirmak river basin | tr_TR |
| dc.type | doctoralThesis | tr_TR |